شاید کمتر کسی بداند که کشف بزرگ دانشمندی فرانسوی، بهانه ای برای نام گذاری یک روز ملی در گاهشمار ایرانیان شده باشد؛ روز ملی مبارزه با بیماری های قابل انتقال بین حیوانات و انسان.
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ ۱۳۳ سال پیش و در ششم ژوئیه ۱۸۸۵ میلادی، لویی پاستور برای نخستین مرتبه پسر بچه ای را با روش واکسیناسیون ابداعی خود، از ابتلا به بیماری هاری و در واقع از مرگ حتمی نجات داد و در سال ۱۳۸۸ نیز با توجه به اهمیت فزآینده مبارزه با این قبیل بیماری ها و با تصویب دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی، یک روز از سال به عنوان روز ملی مبارزه با بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان نام گذاری شده است.
چهارم تا دوازدهم ژوئیه برابر با ۱۳ تا ۲۱ تیرماه، هفته اطلاع رسانی بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان، "زئونوزها" (Zeonoses) نامگذاری شده است.
بر طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت (WHO) زئونوزها یا بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان، بیماریها و عفونتهایی هستند که به طور طبیعی بین حیوانات مهره دار و انسان انتقال می یابد.
بیماری مشترک انسان و دام در قالب تهدیدهای نوپدید و بازپدید از مسایلی است که دامنه وسیعی از مشکلات را جوامع انسانی و زنجیره مدیریت حیوانات وحشی و اهلی ایجاد می کند و مهار آن ها همواره به عنوان یکی از دغدغه های جدی تصمیم سازان اجرایی و بهداشتی است.
بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان (زئونوزها) دستهای از بیماریها هستند که قابل سرایت متقابل حیوان و انسان بوده و در صورت شیوع میتواند به تهدید جدی در حوزه سلامت تبدیل شده و خسارتهای جدی و غیرقابل جبران را رقم بزند.
در سالیان اخیر به واسطه به هم خوردن تعادل اکولوژیکی و دستکاری غیرمنطقی طبیعت توسط انسان سیمای اپیدمیولوژیک بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان مختل شده و هرازگاهی همه گیری های گسترده در مناطق اندمیک و بومی شدن بیماری در مناطق غیر آندمیک شده به طوری که ۵۰ درصد از بیماریهای بازپدید و نوپدید منشأ زئونوتیک دارند.
از دیگر عوامل مهم گسترش بیماریهای مشترک انسان و دام به ارتباطات جهانی، تجارت مواد غذایی با منشأ حیوانی، سلامت جوامع انسانی و صنعت دامپروری خسارات جدی وارد میکند و از این منظر راهبردهای هدفمند پیشگیرانه و مهار این طیف از بیماریها اهمیت زیادی دارد.
مهمترین راه کنترل بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان افزایش آگاهی، دانش و عملکرد آحاد جامعه به ویژه افراد در معرض خطر در خصوص ماهیت این تهدیدها است و بهبود همکاری بین بخشی بین وزارت بهداشت، سازمان دامپزشکی، وزارت جهاد کشاورزی و سایر نهادهای مرتبط به عنوان محور امور پیشگیری و مبارزه با بیماریهای مشترک مطرح میشود.
براساس آمار سازمان بهداشت جهانی ۲۵ درصد مرگ و میر انسان ها بر روی سطح کره خاکی در رابطه با بیماری های مشترک بین انسان و دام گزارش شده و این آمار در کشورهای در حال توسعه تا یک سوم بوده است.
تب مالت، تب کریمه کنگو و سالک از مهمترین بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان هستند که معمولا در فصل بهار و تابستان به دلیل ارتباط بیشتر بین انسان و حیوانات در محیط و طبیعت افزایش پیدا میکند.