دوم اکتبر برابر با یازدهم مهرماه به عنوان روز جهانی فلج مغزی نامگذاری شده است.
فلج مغزی چیست؟
فلج مغزی (cerebral palsy) یا CP به معنای اختلال و ناتوانی حرکتی به علت یک ضایعه مغزی است.
اختلال حرکتی ناشی از این ضایعه در سال های اولیه زندگی ظاهر می شود و معمولاً با گذشت زمان بدتر نمی گردد. فلج مغزی در شرایط نقصان تکامل یا آسیب به مناطق حرکتی مغز بوجود می آید و درنتیجه، این مناطق قادر به کنترل حرکتی یا وضعیت بدنی (پوسچر) فرد نخواهند بود.
علل شیوع فلج مغزی
شیوع فلج مغزی ۳/۳ در هر ۱۰۰۰ نفر است، در میان کودکان با فلج مغزی ۸ درصد دچار طیفی از اختلالات مانند اوتیسم و ۳۵ درصد مبتلا به صرع هستند. ۵۶ درصد قادر به راه رفتن به تنهایی و ۳۳ درصد دچار محدودیت حرکتی و یا ناتوانی در راه رفتن هستند. فلج مغزی توسط آسیب یا ناهنجاری‌های مغزی ایجاد می‌شود. بسیاری از این مشکلات در دوران جنینی رخ می‌دهند اما این اختلال می‌تواند در هر زمان دیگری طی ۲ سال اول زندگی، زمانی که مغز کودک همچنان در حال تکامل است رخ دهد.
عوامل خطرساز در ایجاد فلج مغزی
نوزادان نارس برای بروز فلج مغزی در خطر بیشتری قرار دارند. فلج مغزی در بعضی از کودکان در نتیجه نوزادان نارس و یا با وزن موقع تولد کمتر از ۱۵۰۰ گرم، عوارض حاملگی مانند پلی هیدروآمنیوس اکلامپسی، خونریزی در سه ماهی سوم، چند قلویی، پرزانتاسیون غیر طبیعی جنین، تب مادر، تشنج یا اختلالت تشنجی در مادر، درمان مادر با هورمون تیروئید استروژن یا پرژسترون، همچنین خونریزی مغزی، عفونت‌های مغزی (آنسفالیت، مننژیت، ابتلا به ویروس هرپس سمپلکس)، ضربه مغزی، عفونت در مادر طی دوران بارداری (سرخجه) ایجاد می شود.
علائم فلج مغزی
۱- سفتی عضلات به صورت اسپاستی سیتی یا رژیدیتی
۲- حرکات غیر طبیعی
۳- اشکال در مهارتهای حرکتی درشت از قبیل راه رفتن یا دویدن
۴- اشکال در مهارتهای حرکتی ظریف از قبیل نوشتن یا باز و بسته کردن دکمه های لباس
۵- اشکال در مهارتهای ادراکی و حسی
پیشگیری از ابتلا به فلج مغزی
- امکان مراقبت مناسب را در زمان حاملگی، شروع درد زایمانی، و زایمان فراهم آورید.
- در زمان حاملگی، رژیم غذایی طبیعی و متعادل داشته باشید.
- در زمان حاملگی، بدون مشورت با پزشک خود هیچ دارویی مصرف نکنید. به هیچ عنوان الکل ننوشید.
- در زمان حاملگی، از افراد بیمار و مبتلا به عفونت دوری گزینید.
درمان فلج مغزی
درمان فلج مغزی به نوع اختلال عملکردی بستگی دارد درمان‌های فیزیکی و کاردرمانی به نحو مطلوبی وضعیت و حرکات بدنی را تسهیل می‌کند روش‌های درمانی عبارتند از: تجویز داروهای خوراکی، تجویز بوتولینیوم، کارگذاری پمپ اینتراتکال باکلوفن جهت درمان اسپاسیته، درمان تشنج، اختلالات ارتوپدی، و اختلالات حسی.