اهدای عضو عملی انسان‌دوستانه و حیات‌بخش در جهت تپش ضرباهنگ زندگی است که اتفاقی خوب و خداپسندانه محسوب می‌شود که به عده‌ای فرصت دوباره نفس کشیدن و زندگی کردن می‌دهد. بنابراین تعدادی از افراد هستند که بعد از اینکه دچار مرگ مغزی می‌شوند به دیگر بیماران نیازمند عضو، زندگی دوباره می‌بخشند.
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ پیوند عضو، برداشت و انتقال دادن بافت یا عضو به بدن موجود زنده برای ترمیم بافت های آسیب دیده غیرقابل ترمیم یا جایگزینی برای اعضای از کار افتاده است اما در این میان اهدای عضو برای پیوند در کشورهای مختلف جایگاه ویژه ای دارد. به گونه ای که تصمیم اهدای عضو در ایران تا بدانجا اهمیت پیدا کرده که در تقویم رسمی کشورمان ۳۱ اردیبهشت همزمان با سالروز صدور فتوای امام خمینی(ره) در ارتباط با جایز بودن پیوند اعضا به عنوان «روز اهدای عضو، اهدای زندگی» نامگذاری شده است.
شروع پیوند عضو در جهان
در سده دوم پیش از میلاد یک طبیب هندی به نام «ساشروتا» سعی کرد تا پوست بینی بیماری را به‌صورت اتوگراف ترمیم کند که موفقیت آن مشخص نیست. سده ها بعد یک طبیب ایتالیایی موفق شد پیوند اتوگراف را به شکل موفقیت‌آمیز به انجام رساند. او در پیوندهای بعدی تلاش کرد این کار را به‌صورت آلوگراف انجام دهد که همه جراحی‌ها ناموفق بودند. «ادوارد زیروم» نیز در ۱۹۰۵ میلادی در جمهوری چک نخستین پیوند قرنیه را بر روی انسان با موفقیت به انجام رساند. در دهه ۱۹۳۰ میلادی جراح اوکراینی نخستین پیوند از جسد به انسان را انجام داد که با شکست مواجه شد.
همچنین در ۱۹۵۰ میلادی نیز نخستین پیوند کلیه با موفقیت انجام شد. در ۱۹۶۳ میلادی «جیمز هاری» عمل پیوند ریه را از یک جسد به یک بیمار مبتلا به سرطان را به‌خوبی انجام داد. در همان سال نیز یک پیوند کبد انجام شد که موفقیت‌آمیز نبود اما نخستین پیوند قلب توسط جیمز هاری با موفقیت انجام شد و بعد از آن تا به امروز عمل پیوندهای مختلفی در جهان با موفقیت همراه بوده است.
پیوند عضو در ایران
نخستین پیوند عضو در ایران در ۱۳۱۴ خورشیدی در بیمارستان فارابی انجام شد. به این صورت که پیوند قرنیه توسط محمدقلی شمس پدر علم چشم‌پزشکی ایران صورت گرفت اما این پیوند امتداد پیدا نکرد و برای سال‌ها پس از آن انجام نمی‌شد اما دوباره از سر گرفته شد. در آن زمان پرفسور شمس هنوز ریاست این بیمارستان را به عهده نداشت و مثل بسیاری از پیشگامان عرصه علم از جرات و شهامت بسیاری برخوردار بود و تمام تلاش خود را انجام داد تا توانست نخستین عمل پیوند قرنیه را در کشور به ثبت برساند.
پس از آن بود که در ایران پیوند یک عضو حیاتی با پیوند کلیه در ۱۳۴۷ خورشیدی آغاز شد. به این صورت که سید محمد سنادی زاده در بیمارستان نمازی شیراز پیوندی انجام داد.
براساس اعلام مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت در زمان حاضر ۲۵ هزار نفر در لیست انتظار دریافت عضو قرار دارند. همچنین ایران رتبه نخست پیوند را در خاورمیانه دارد و در این زمینه بهترین متخصصان کشور در حال ارائه خدمات هستند.
یکی از شرایطی که افراد می‌توانند درباره اهدای عضو خود تصمیم بگیرند، تهیه کارت اهدای عضو است که با استفاده از آن می‌توانند دیدگاه خود را درباره اهدای عضو پس از مرگ مغزی به خانواده خود منتقل کنند. در این صورت خانواده نیز پس از مرگ مغزی فرد، بهتر می‌تواند درباره آن تصمیم بگیرد. در ایران کمتر از ۱۰ درصد بزرگسالان کارت اهدای عضو دارند، در حالی که در کشورهای دیگر این رقم بسیار بالاتر است. جذب داوطلبان و صدور کارت برای آنان و همچنین آمار مرتبط با میزان اعضای اهدا شده و افرادی که کارت گرفته‌اند به صورت سراسری در سامانه تحت نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ثبت می‌شود. فرد برای دریافت کارت اهدای عضو باید پس از مراجعه به سامانه، اطلاعات شخصی خود را وارد کند و سپس در مدت کوتاهی کارت خود را دریافت می‌کند.
برای دریافت کارت اهدای عضو از دو طریق ارسال کد ملی به شماره ۳۴۳۲ یا مراجعه به سایت اهدای عضو به نشانی ehdacenter.ir می‌توان اعلام آمادگی کرد.