روز جهانی بیماری سل/دانستنی هایی از سل

به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران ؛ بیماری سل یکی از 10 علل مرگ و میر در سراسر جهان است و با توجه به افزایش مبتلایان به نوع مقاوم به دارو ، توجه به این بیماری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

هر چند این بیماری قابل درمان و پیشگیری است ، اما سالانه سبب مرگ تعداد زیادی از افراد در سراسر جهان می‌شود و بخش عمده ای از موارد ابتلا و یا مرگ ناشی از سل در کشورهای در حال توسعه رخ می دهد.

این بیماری در سال های اخیر با انتشار ایدز و بیماری نوپدید سل مقاوم به دارو ابعاد گسترده تری پیدا کرده و به همین دلیل اهمیت بیشتری یافته است.

بیست و چهارم مارس به منظور افزایش آگاهی عمومی ، روز جهانی سل نامگذاری شده است. رابرت کخ در چنین روزی در سال 1882 میلادی اعلام کرد که موفق به کشف باکتری عامل سل شده است . سل (TB) یک بیماری عفونی ناشی از باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس است که اغلب به ریه ها حمله می کند.

همچنین به منظور افزایش آگاهی در مورد این بیماری عفونی کشنده ،‌ ماه مارس (یازدهم اسفند ماه تا دوازدهم فروردین ماه) ماه آگاهی از بیماری سل نامگذاری شده است.

با وجود پیشرفت‌های قابل توجه در زمینه درمان سل در دهه های گذشته ، این بیماری همچنان خطرناک ترین قاتل عفونی جهان است که بیش از چهار هزار و 500 نفر در روز تسلیم آن می‌شوند.

با توجه به اینکه بیماری سل نسبت به داروهای مختلف مقاوم است و درمان آن با دشواری صورت می گیرد ، پیشگیری و ریشه کن کردن آن نیازمند برنامه‌ریزی دقیق نهادها و دولت است . 

همچنین پایان دادن به سل نیازمند اتحاد و مشارکت تمام افراد در تمام سطوح اعم از افراد عادی ، بیماران مبتلا به سل ، پرستاران و پزشکان ، سازمان های دولتی ، غیر دولتی و ...  است.

 مراقب سرماخوردگی و سُرفه های طولانی مدت خود باشید زیرا مهمترین و شایعترین نشانه بیماری 'سل ریوی' ، سُرفه‌ های طولانی مدت و بیشتر از دو هفته است.

سل ، یک بیماری عفونی واگیردار است که توانائی درگیر کردن تمام ارگان های بدن را دارد ولی ریه ها بیشتر به سل مبتلا می شوند.

میکروب 'سل' بعد از حمله به ریه‌ها به تدریج کل ریه را فرامی‌گیرد و در آن جا باقی می‌ماند تا آنکه به مرور زمان علائم بیماری آشکار ‌شود.

عامل بیماری سل ، میکروبی میله ای شکل (شبیه مداد) و بسیار کوچک است که وارد بدن شده و تنها توسط میکروسکوپ دیده می شود.

به این میکروب میله ای شکل 'باسیل سل' می گویند و باسیل سل چون بسیار کوچک است ، براحتی در هوا شناور می ماند.

میکروب سل به صورت ذرات ریز وارد هوا شده و توسط سُرفه ، عطسه ، صحبت ، خنده یا فریاد ، ایجاد و در هوا پخش می شود.

یک سُرفه می تواند سه هزار ذره میکروبی وارد هوا کند و تنها پنج دقیقه صحبت کردن نیز همین تعداد ذره تولید خواهد کرد.

میکروب سل در خلط کاملا خشک شده یا گرد و غبار معلق پس از 8 تا 10 روز از بین می رود.

این میکروب در خاک سرد و سایه دار حداقل شش ماه زنده می ماند و در خلط در حال پوسیدن و تجزیه ، هفته ها و ماهها مقاومت دارد.

هوای اتاق آلوده به میکروب سل توسط فرد مبتلا به بیماری ، می تواند حتی در زمان غیاب بیمار نیز موجب انتقال بیماری شود.

زمانی که فرد سالم در هوای آلوده به این ذرات میکروبی تنفس کند ، میکروب سل را وارد ریه خود کرده و این میکروب ، خود را در عرض 48 ساعت به نقاط مختلف بدن می رساند.

این بیماری قادر است تمام اعضای بدن را مبتلا کند و بیشترین عضوی که در بدن مبتلا می شود ریه ها (شش ها) ست.

علائم بیماری سل به اشکال متفاوت است و در ایران شیوع نسبتاً زیادی دارد و شبیه بیماریهای نظیر ذات الریه ، برونشیت ، آبسه ریوی ، سرطان و عفونت های قارچی بروز می کند.

البته سل یک بیماری قابل درمان است ، البته بشرط آنکه داروهای ضد سل با دقت و بطور کامل و منظم به مدت حداقل شش ماه بطور روزانه مصرف شود ، حتی اگر بیمار احساس بهبودی داشته باشد لازم است دوره درمان تا آخر کامل شود.

از دو هفته بعد از شروع درمان سل ، این بیماری قابل سرایت به دیگران نیست.

بیماری سل یکی از 10 علل اول مرگ و میر در سراسر جهان است.

حدود 95 درصد مرگ های ناشی از سل در کشورهای کم در آمد و درآمد متوسط اتفاق می افتد.

هفت کشور هند ، اندونزی ، چین ، فیلیپین ، پاکستان ، نیجریه و آفریقای جنوبی 64 درصد مبتلایان به سل را در خود جای داده اند.

در سال ۲۰۱۸ میلادی حدود ۱۰ میلیون نفر (۵.۷ میلیون مرد ، ۳.۲ میلیون زن و ۱.۱ میلیون کودک) به سل مبتلا شدند که ۱.۵ میلیون نفر بر اثر سل جان خود را از دست دادند و  از این میان ۲۰۵ هزار نفر آن کودک بودند.

حدود ۹۵ درصد مرگ های ناشی از سل در کشورهای کم در آمد و درآمد متوسط اتفاق می افتد.

سل مهمترین عامل مرگ بیماران مبتلا به ایدز است.

در سطح جهانی بیماری سل حدود ۲ درصد در سال کاهش یافته است.

بین سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸ میلادی ، ۵۸ میلیون نفر به دلیل تشخیص و درمان سل از مرگ حتمی نجات یافتند.

پایان دادن به سل تا سال ۲۰۳۰ میلادی ، یکی از اهداف توسعه پایدار است.  

با توجه به اینکه بیماری سل نسبت به داروهای مختلف مقاوم است و درمان آن با دشواری صورت می گیرد ، پیشگیری و ریشه کن کردن آن نیازمند برنامه‌ریزی دقیق نهادها و دولت است.