28ژانویه(هشت بهمن)روز جهانی کمک به جذامیان/از جذام نهراسید

این بیماری به وسیله باسیل های مقاومی به نام مایکوباکتریوم لپره و مایکوباکتریوم لپروماتوسیس به وجود می آید و یکی از راه های نادر منتقل شدن این بیماری میزبان واسط یعنی نوعی موش به نام آرمادیلو است اما انتقال اصلی جذام از طریق ترشحات بینی یا تماس با پوست فرد مبتلا صورت می گیرد .

به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران ؛ بینی های فرو رفته ، معلولیت ها و ظاهری نامناسب ؛ این تصویری است از یک بیمار جذامی در اذهان عمومی ؛ تصویری که اکنون به شکل دیگری درآمده است .

تمام اینها متعلق به دوران پیش از سال 1985 میلادی است ، زمانی که درمان بیماری جذام شناخته نشده بود و مردم به نوعی بیماران جذامی را تبعید می کردند در حالی که اکنون این بیماری به سادگی درمان می شود و سرایت پذیری خود را در همان روز اول درمان از دست می دهد .

عفونت‌ های ناشی از این بیماری مدت پنج تا ۲۰ سال ادامه دارد و علائم آن شامل گرانولوما دستگاه عصبی پیرامونی ، دستگاه تنفسی ، پوست و چشم‌ ها می‌ باشد که ممکن است باعث ناتوانی در حس درد و از دست دادن عضو و بخش‌ هایی از دست و پا شود .

این میکروب در درجه حرارت پایین به بقا و رشد خود ادامه می دهد به همین دلیل به نقاطی از بدن با درجه حرارت کم یعنی پوست و سیستم اعصاب محیطی مانند دست ، پا و چشم حمله می کند .

بیشترین شیوع جذام مربوط به آسیا ، آفریقا ، تاحدودی آمریکای مرکزی و جنوبی و اقیانوسیه است . کشورهای راس جذام بومی شامل هند ، برزیل و اندونزی است . این کشورها حدود ۸۵ درصد موارد تشخیص داده شده جذام را دارا هستند .

این بیماری در گذشته در برخی مناطق ایران مانند مازندران ، گیلان ، زنجان و آذربایجان ، کردستان و کرمانشاه شایع بود و به دلیل ناشناخته بودن بیماری و نبود روش های درمانی موثر ، میزان ابتلا به آن تقریبا زیاد بود اما اکنون با پیشرفت های حاصله در تشخیص و درمان بیماری ، میزان ابتلا به آن به مقدار قابل توجهی کاهش یافته است .

بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت زمانی که شیوع یک بیماری در کشوری به یک در هر 10 هزار مورد برسد ، آن بیماری حذف شده تلقی می شود . به گفته کارشناسان ، ایران سال ها است که به این عدد رسیده است . تعداد موارد کشف شده جذام در ایران در سال ۱۳۷۰ معادل ۱۹۱ بود که در سال ۱۳۸۶ شیوع این بیماری به ۳۷ نفر کاهش یافت .

برای انتقال این بیماری تماس نزدیک و طولانی لازم است ؛ تا باسیل از بیمار به فرد سالم منتقل شود ؛ از این رو بیشتر بستگان نزدیک بیماران در معرض خطر قرار دارند و افراد عادی در معرض این بیماری نیستند . 

بیماران جذامی بر اساس پاسخ سیستم ایمنی بدن به دو گروه تقسیم می شوند ؛ آنهایی که ایمنی خوبی دارند ، به آنها کم باسیل گفته می شود و میکروب در بدن آن بسیار کم است و به همین خاطر بیماری آنها مسری نیست زیرا به دلیل کم بودن میکروب نمی توانند آن را به فرد دیگر منتقل کنند . 

گروهی از بیماران که باسیل در بدن آنها بسیار زیاد است می توانند منتقل کننده بیماری باشند و به آنها پرباسیل گفته می شود ؛ بنابراین ترسی که نسبت به انتقال این بیماری وجود دارد ، اشتباه است شاید حدود 40 سال پیش که اطلاعات زیادی در مورد این بیماری نبود ، این ترس منطقی به نظر می رسید اما اکنون دیگر نباید نسبت به آن نگرانی وجود داشته باشد .

بیمارانی که مبتلا شده و درمان شده اند ، دیگر جزو مبتلایان به شمار نمی آیند ؛ این بیماریی مانند بیماری های دیگر که بیمار پس از طی دوره درمان بهبود می یابد ، پس از تکمیل دوره درمان برای بیماران بهبودی حاصل شده و از نظر سازمان بهداشت جهانی جزو بیماران به شمار نمی آیند . 

این بیماری ابتدا به صورت یک لکه روی پوست نمایان می شود اگر بیمار پوست تیره داشته باشد ، لک ایجادشده کمی روشن تر از پوست می شود اگر بیمار پوست روشنی داشته باشد ، این لک قرمزرنگ می شود . 

مشخصه ای که این لک دارد این است که به مرور زمان حس این ناحیه از بین می رود به طوری که اگر سرما ، گرما ، زخم یا ضربه ای ایجاد شود ، بیمار متوجه نمی شود . 

از بین رفتن حس مهمترین علامتی است که می تواند در تشخیص جذام به پزشکان کمک کند . به تدریج موهای منطقه لک نیز می ریزد و تعریق آن ناحیه نسبت گذشته کم شده و خشک و پوسته پوسته می شود . 

این لک می تواند در همه نقاط بدن که سردتر از سایر نقاط است ، ایجاد شود زیرا میکروب جذام در سرما تکثیر می کند به همین دلیل در زیر بغل ، کشاله ران و پوست سر این لک ها ایجاد نمی شود . 

در گذشته با وجود اینکه باسیل این بیماری کشف شده بود ، اما درمانی برای آن وجود نداشت اما از سال 1980 میلادی درمان این بیماری کشف شد و آنتی بیوتیک های خاصی برای آن تهیه شد ؛ بیماران کم باسیل دو نوع آنتی بیوتیک را به مدت 6 ماه و بیماران پرباسیل سه نوع از این دارو را به مدت یک سال مصرف می کنند و پس از پایان این دوره میکروب از بدن آنها پاک می شود و بیمار کاملا بهبود می یابد . 

داروهای این بیماری رایگان است و از سوی سازمان بهداشت جهانی در اختیار تمام کشورها قرار می گیرد و بیماران هزینه ای برای درمان بیماری خود متقبل نمی شوند .

گفتنی است در سال ۱۹۵۳ رائول فولرو (Raoul Follereau) نویسنده و شاعر فرانسوی بشردوست ، روز ۲۸ ژانویه را به عنوان « روز جهانی کمک به جذامیان » و با شعار « یکدیگر را دوست داشتن تنها حقیقتی است که وجود دارد » به ثبت رساند .