شانزدهم اکتبر مصادف با 24مهر ماه به عنوان روز جهانی بیهوشی و درد نامگذاری شده است . در سال 1846 میلادی در چنین روزی ، ویلیام تی . جب . مورتون برای اولین بار با استفاده از اتر یک عمل جراحی را با بیهوشی کامل و با موفقیت در بیمارستان عمومی ماساچوست روی بیمار امتحان کرد . استفاده از بیهوشی در عمل جراحی تا اندازه‌ای اهمیت داشت که به عنوان 10 کشف برتر پزشکی تاریخ شناخته می‌شود .
تا آن زمان بسیاری از اعمال جراحی به دلیل شدت درد منجر به مرگ بیمار می‌شد . در واقع دو کشف مهم در قرن نوزدهم ، یعنی ابداع بیهوشی و استفاده از تکنیک‌های ضدعفونی در جراحی ، منجر به توسعه جراحی مدرن شد .
بیهوشی در پزشکی و دندانپزشکی حالت القاءشده‌ای است که به‌طور موقت می‌تواند موجب بی‌دردی ، فلج موضعی و حتی فراموشی شود . می‌گویند نخستین بیهوشی را در ایران یاکوب ادوارد پولاک (1891ــ1818) اتریشی در سال 1230 با اتر انجام داده است .
بیهوشی در پزشکی در اعمال جراحی و دندانپزشکی به کار می‌رود و به‌صورت موقت یک یا چند حالت زیر را فراهم می‌کند : 1- بی‌دردی (شامل کاهش یا جلوگیری از احساس درد) 2 - فلج عضلانی 3 - فراموشی (فراموشی حافظه) 4 - از بین بردن هوشیاری .
بیهوشی در سه شکل امکان‌پذیر است ، که شامل موارد زیر است : 1 - بیهوشی عمومی ؛ فرایندی که در آن فعالیت دستگاه عصبی مرکزی به‌صورت کامل متوقف شده و در نتیجه بیمار بیهوش می‌شود .
2 - آرام‌بخشی ؛ نوعی از بیهوشی است که در آن فرد به‌صورت کامل بیهوش نیست و در اصل در این روش انتقال تکانه‌های عصبی بین قشر مغز و دستگاه کناره‌ای متوقف می‌شود که سبب حالت آرام‌بخشی شده و حافظهٔ بلندمدت را مختل می‌کند .
3 - بی‌حسی منطقه‌ای ؛ در این روش انتقال تکانه‌های عصبی از طریق سیستم عصبی بین بافت هدف و طناب نخاعی متوقف می‌شود که باعث از بین رفتن حس در بافت هدف می‌شود و بیمار کاملاً هوشیار است . جهت آغاز روند درمان و شروع بیهوشی ، متخصص بیهوشی تعداد و میزان داروی بیهوشی و نوع بیهوشی را انتخاب می‌کند ، که بسته به نوع جراحی و شرایط بیمار متفاوت است .
برای آغاز روند درمان و شروع بیهوشی ، متخصص بیهوشی تعداد و میزان داروی بیهوشی و نوع بیهوشی را انتخاب می‌کند که بسته به نوع جراحی و شرایط بیمار متفاوت است . بیمار دقایقی پس از اتمام فرایند بیهوشی به هوش می‌آید و پس از آن به ریکاوری منتقل شده و پس از چند دقیقه تا چندساعت حواسش را باز می‌یابد .
گفتنی است در حال حاضر حدود 4500 متخصص بیهوشی در کشور فعالیت می کنند .