به بهانه روز سالمندان

به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران ؛ روز9 مهرماه ، روز تکریم انسان های فرهیخته ای است که تجربه دیروز آنان ضامن ایمنی امروز جامعه است . روز جهانی سالمند ، بیانگر دوران کمال و پرباری در زندگی هر انسان است .

انسان ها در طول زندگی خود ، دوره های مختلفی را تجربه می کنند که این دوران ها همچون حلقه های به هم پیوسته یک زنجیر ، در نحوه زیست ارگانیسم بدن آن ها تغییراتی ایجاد می کند .

از جمله این دوران ها که به عنوان یکی از مهم ترین مراحل زندگی انسان تلقی می شود ، دوره سالمندی است ، دورانی از کمال ، پویایی و تجربه که بلندای زندگی هر انسان محسوب می شود .

سالمندی را به طور قراردادی مترادف با سن 60 سالگی تلقی کرده اند که از نظر علمی این دوران عبارت است از اضمحلال تدریجی در ساختمان و ارگانیسم بدن که بر اثر دخالت عامل زمان پیش می آید و تغییراتی را در ساختمان و اعضای بدن انسان به وجود می آورد .

به طور کلی سالمندی پدیده ای است که به وسیله تغییرات بیولوژی ، فیزیولوژی ، بیوشیمی و آناتومی در سلول های بدن ایجاد می شود . این تغییرات به مرور زمان بر عملکرد سلول ها اثر می گذارد .

سالمندان به عنوان اقشار تاثیرگذار جامعه همچنان در جامعه ایران از منزلت بالایی برخوردار هستند و به گفته آگاهان به مسائل سالمندان ، مردم ایران تمایل کمتری برای خارج کردن این قشر از جمع خانواده های خود دارند .

اهمیت والای سالمندان در جامعه و ضرورت توجه به ابعاد گوناگون این دوره از زندگی آنها سبب شد ، نخستین روز اکتبر به عنوان "روز جهانی سالمندان" نامگذاری شود تا آنگونه که شایسته است ، این قشر را تکریم کرد و در مسیر تامین نیازهای آنان گام برداشت .

روز جهانی سالمندان فرصتی مغتنم برای تکریم و پاسداشت این قشر گرانقدر است . سرمایه های ارزشمند جامعه که می توان با اقدام های مناسب از تجربه و دانش آنها در مسیر بهره وری حوزه های گوناگون استفاده کرد و اینگونه انگیزه و امید به زندگی را در آنان ارتقا بخشید .

در آیات و روایات اسلامی سفارش زیادی نسبت به احترام به بزرگ‌ترها و سالمندان شد و در آیه 23 سوره اسراء آمده است : " پروردگارت فرمان داده جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید ، هرگاه یکی از آن دو ، یا هردوی آن‌ها ، نزد تو به سن پیری رسند ، کمترین بی‌احترامی به آن‌ها روا مدار و صدای خود را بر آن‌ها بلند مکن و گفتار لطیف و سنجیده و بزرگوارانه به آن‌ها بگو "

پیامبر اسلام حضرت محمد(ص) نیز در این‌ارتباط می‌فرمایند " پیران مایه خیر و برکت زندگی هستند و وجودشان در میان جمع و خانواده همچون پیامبری در میان امت است "

امام صادق(ع) هم می‌فرمایند : " پیران خویش را تکریم و با خویشان خود ، رفت‌وآمد کنید" و در جای دیگری فرموده‌اند : " از ما نیست کسی که به سالمندان احترام نگذارد و بر کودکان شفقت نورزد "

بر اساس دیدگاه کارشناسان ، اکنون حدود 700 میلیون نفر بالای 60 سال در دنیا زندگی می کنند . سال 2050 این میزان به 20 درصد جمعیت جهان یعنی دو میلیارد نفر می‌رسد . آنها بر این باورند که افزایش جمعیت سالمندان سریع‌ترین روندی است که در دنیای در حال توسعه بخصوص در آسیا شاهد آن هستیم و ایران هم از جمله این کشورهاست .

طبق آمارهای سازمان آمار در سال 95 ، 7 میلیون و 500 هزار سالمند در کشور وجود دارد اما برآوردها نشان می دهد آمار سالمندان در کشور از مرز هشت میلیون نفر فراتر رفته است . پیش بینی‌ها نیز حاکی از آن است که درصد سالمندان ایرانی تا سال 2050 به بیش از 30 درصد می رسد ؛ بر این اساس در سال 2050 درصد جمعیت سالمند در ایران از میانگین جهان و آسیا بیشتر و از هر سه نفر ، یک نفر سالمند خواهد بود .

لازم به ذکر است که از نظر سالمندی کشورهای جهان را به سه گروه تقسیم می کنند . کشورهایی که بین 7 تا 14 درصد جمعیت آنها سالمند هستند در گروه یکم سالمندی ؛ آنهایی که 14 تا 21 درصد جمعیت‌شان سالمند هستند در گروه دوم و آنهایی که بالای 21 درصد هستند در گروه سوم سالمندی قرار دارند . بدین ترتیب در حال حاضر ایران در گروه اول قرار دارد اما در صورت تحقق پیش بینی های جمعیت شناسان در کمتر از سه دهه آینده وارد گروه سوم می شود .

بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی جمعیت بالای 60 سال جزو جمعیت سالمند محسوب می‌شوند که برابر این تعریف ، افراد 60 تا 75 سال ، سالمندان جوان ، 75 تا 85 سال ، سالمندان میان‌سال و بالای 85 سال ، سالخورده یا پیر تلقی می‌شوند .

سازمان ملل در سال ۱۹۸۲ شورای جهانی سالمندی را تشکیل داد و در همان سال طرحی را برای تعیین یک روز جهانی برای سالمندان ارائه داد تا اینکه در سال ۱۹۹۰ این شورا اول اکتبر را روز جهانی سالمندان تعیین کرد . هر ساله از طرف سازمان جهانی شعاری برای این روز تعیین می‌شود که شعار امسال بر اساس شعار روز جهانی " فرصت های برابر برای تمام سنین" نام گذاری شده است .

" سالمند ، سلامت و سبک زندگی سالم " ، "سالمند و همبستگی در بستر خانواده و جامعه " ، "سالمند ، سنت های دیرین فرهنگی ، دینی و تکریم منزلت آنان " ، " سالمند ، رفاه اجتماعی و محیط توانمند ساز " ، " سالمند ، عدالت ، حقوق شهروندی و حمایت های قانونی " ، "سالمندی فعال و مشارکت اجتماعی " و "سالمند و سازمان های مردم نهاد " به ترتیب به عنوان اسامی روزهای هفته  سالمندان از چهارشنبه سوم تا سه شنبه نهم مهرماه انتخاب شده اند .