اگر تقویم کشورهای مختلف را نگاه کنیم یک روز شمار مشترکی را در خصوص جدیترین بیماری دنیا خواهیم دید که برای حل آن مناسبتی به نام "روز جهانی مبارزه با بیماری ایدز" درج شده که دغدغهی امروز جهانیان برای حل آن شده است.
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ سال 1988 به منظور افزایش بودجه و همچنین افزایش آگاهی آموزش و مبارزه با تبعیضها روز اول دسامبر (مصادف با 10 آذرماه) هر سال را به عنوان روز جهانی ایدز نامگذاری کردهاند.
در روز جهانی ایدز مردم از روبان قرمز به نشانه عشق، درد، خشم و خطر استفاده میکنند تا توجه و مراقبت در برابر (اچآیوی) و ایدز را متذکر شده و به دیگران نیز یادآور شوند که به تعهد و پایبندی و حمایت آنها نیاز است.
"ایدز" مخفف Syndrome Immunodeficency Acquired، یعنی نشانگان نقص ایمنی اکتسابی و این نام را رسما از سال 1982 روی این بیماری گذاشتند و ویروس عامل این بیماری هم یعنی (اچآیوی) هم در سال 1983 شناسایی و نامگذاری شد.
چهره شیوع ایدز طی چند سال اخیر تغییر ملموسی داشته و اعتیاد تزریقی دیگر نخستین عامل ابتلا به این ویروس نیست بلکه این عامل جای خود را به روابط جنسی ناسالم و محافظت نشده داده است، واقعیتی که توجه جدی به آموزش، پیشگیری و شکستن انگ اجتماعی را بیش از گذشته نمایان میکند.
ایدز یک بیماری مزمن و خطرناک است که به دلیل نقص در سیستم ایمنی بدن، فرد مبتلا را در برابر عفونتها و برخی سرطانها آسیبپذیر میکند ایدز توسط ویروس اچ.آی.وی (ویروس نقص ایمنی انسانی) ایجاد میشود و از طریق خون، مایعات جنسی و از مادر به کودک در دوران بارداری، زایمان یا شیردهی منتقل میشود.
این بیماری تا مدتها پس از ابتلا ممکن است علائم خاصی نداشته باشد، اما در صورت درمان نكردن میتواند به مرحله پیشرفتهتری برسد که فرد دچار ضعف شدید ایمنی و در نتیجه سایر بیماریها شود.
ویروس اچآیوی یک بیماری عفونی قابل کنترل هست که بیشتر مردم آن را به نام ایدز میشناسند، در صورتی که ایدز آخرین مراحل عفونت اچ آی وی است و در صورتی که فرد تحت مراقبت و درمان باشد هرگز ایدز اتفاق نمیافتد.
گلبولهای سفیدخون مهمترین اجزای سیستم دفاعی بدن هستند که مانند سربازان ارتش وظیفه دفاع از بدن در برابر عوامل بیگانه را بر عهده دارند که این وظایف در ۲ بخش جلوگیری از وارد شدن عوامل بیگانه به بدن و از بین بردن عوامل بیگانه بدن تعریف میشود.
عامل ایجاد بیماری ایدز
ویروس اچایوی به گلبولهای سفید خون علاقه داشته و تنها درون آنها قادر به ادامه حیات هستند این ویروس در خارج از بدن و بدون دسترسی به گلبولهای سفید خون در مدت کوتاهی از بین میرود پس نتیجه میگیریم عامل ایجاد کننده ایدز، ویروسی ضعیف است که در خارج از بدن قادر به ادامه حیات نیست.
نحوه ورود ویروس اچ.آی.وی به بدن
سلول هدف برای ویروس اچ.آی.وی گلبولهای سفید خون هستند پس ویروس از راهی به بدن وارد میشود که بتواند به گلبولهای سفید دسترسی داشته باشد بنابراین برای ورود ویروس به بدن باید مقداری از خون یا ترشحات حاوی گلبولهای آلوده به ویروس با خون و یا مخاط بدن فرد سالم تماس پیدا کند.
ویروس از سه راه اصلی شامل تزریق خون، فرآوردههای خونی یا هر جسم تیز و برنده که آلوده به خون تازه باشد، تماس جنسی با فردآلوده و از راه مادر آلوده به نوزاد میتواند وارد بدن انسان شود این بدان معناست که ویروس نسبت به سایر عفونتها به راحتی انتقال نمییابد و در روابط معمول بین انسانها منتقل نمیشود.
از آنجا که ویروس مولد بیماری تنها در صورت دسترسی به گلبولهای سفید قادر به ادامه حیات است لذا تنها از طرقی منتقل میشود که به نوعی خون و یا ترشحات آلوده فرد آلوده به خون و یا ترشحات حاوی گلبول سفید در بدن فرد سالم دسترسی یابد.
گروههای در معرض خطر ابتلا به ایدز
بیماری ایدز همه جوامع را تهدید میکند و هر انسانی میتواند در معرض خطر آلودگی یا بیماری ایدز قرار گیرد ولی با توجه به راههای انتقال، عدهای از احتمال آلودگی یا بیماری بیشتری برخوردارند.
این افراد شامل معتادان و کسانیکه مواد مخدر تزریقی را با سرنگ و سر سوزنهای مشترک مورد استفاده قرار میدهند و شرکا جنسی آنها، افرادی که روابط جنسی نامطمئن دارند، افراد مبتلا به بیماریهای آمیزشی و مقاربتی، دریافتکنندگان مکرر خون، فرآوردههای خونی و فاکتورهای انعقادی آلوده، همسران افراد آلوده به اچ.آی.وی و بیماران مبتلا به ایدز و نوزادان مادران آلوده به اچ.آی.وی است.
ابتلای به این عفونت میتواند سالیان سال بدون علامت باقی مانده ولی در این مدت ویروس از طرق مختلف به دیگران قابل انتقال است و از زمان ورود ویروس به بدن تا مثبت شدن تستهای آزمایشگاهی مدت زمانی لازم هست که به آن دوره «پنجره» گفته میشود.
این مدت به طور معمول سه ماه طول میکشد. به همین دلیل افرادی که در معرض بیشترین خطر ابتلا به ویروس هستند باید هر سه تا ۶ ماه مورد آزمایش قرار گیرند.
تنها راه تشخیص این عفونت انجام آزمایش خون هست. در حال حاضر در تمامی مراکز خدمات جامع سلامت و مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری این تست به صورت رایگان و محرمانه برای مراجعان انجام میشود.
پنج شرط انجام تست اچ.آی.وی
برای انجام تست اچ آی وی پنج شرط وجود دارد که در صورت احراز نشدن همه شرایط نباید این آزمایش را انجام داد.
هرگز بدون رضایت فرد برای کسی آزمایش انجام ندهیم، محرمانه بودن انجام آزمایش و ارائه پاسخ آن را به طور کامل رعایت کنیم، بدون مشاوره آزمایش انجام ندهیم، نتایج آزمایش سریع مثبت را هر چه سریعتر با انجام آزمایش تایید کننده رد یا قبول کنیم، فرد را به خدمات پیشگیری، درمان و مراقبت وصل کنیم.
گفتنی است شعار امسال روز جهانی ایدز با عنوان "عبور از موانع با پاسخ نوآورانه به اچآیوی"، اعلام شده است.