سرطان پانکراس (لوزالمعده) یکی از خطرناکترین سرطان ها میباشد که پیش آگاهی ضعیفی هنگام تشخیص دارد. با هدف افزایش آگاهی عمومی و تأکید بر بهبود سبک زندگی در پیشگیری از سرطان پانکراس، هجدهم نوامبر مصادف با 28 آبانماه به عنوان روز جهانی سرطان پانکراس نامگذاری شده است.
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ روز جهانی سرطان لوزالمعده برای اولین بار در سال 2014 توسط ائتلاف جهانی سرطان پانکراس (WPCC) که یک شبکه جهانی از سازمانهایی است که به افزایش آگاهی و مبارزه با سرطان پانکراس اختصاص دارد، راهاندازی شد.
روز جهانی سرطان پانکراس فرصتی ایدهآل برای افزایش آگاهی در مورد پیشگیری و درمان مربوط به این بیماری و شناساندن آن به عموم مردم است. دلیل تعیین آن نیز همین امر اعلام شده است که به پایین آمدن آمار مرگ و میر ناشی از سرطان پانکراس کمک کنند.
سرطان لوزالمعده یا پانکراس زمانی اتفاق میافتد که سلولهای بدخیم (سرطانی) در این غده مهم بدن رشد میکنند، تقسیم میشوند و در نقاط مختلف آن پخش میشوند.
پانکراس یا لوزالمعده غده پهن و درازی است که در بخش فوقانی شکم قرار دارد. غده پانکراس هم برون ریز و هم درون ریز است؛ یعنی ترشحات آن هم مستقیما وارد جریان خون میشوند و هم برای هضم پروتئین، چربی و کربوهیدرات، وارد روده میشوند.
غذا به محض ورود به روده کوچک، توسط آنزیمهای ترشح شده از پانکراس و اسید معده، هضم میشود. آنزیمهای پانکراس با وجود هضم چربی و کربوهیدرات، هیچ آسیبی به پرز و دیواره روده وارد نمیکنند. بخش اعظم هضم چربی، پروتئین و نشاسته، به عهده آنزیمهای ترشح شده از پانکراس است.
یکی دیگر از مهمترین وظایف پانکراس، تولید انسولین است که سبب کاهش قند خون و تولید انرژی از آن میشود. سرطان پانکراس یکی از کشندهترین انواع سرطان است و تومورهای آن در مقابل انواع دارو بسیار مقاوم هستند و درمان آن بسیار دشوار است.
علائم سرطان لوزالمعده
رایجترین علائم سرطان لوزالمعده دلدرد، کمر درد، کاهش وزن، کاهش اشتها و مشکلات گوارشی است. سرطان لوزالمعده کشنده است زیرا هیچ آزمایشی برای تشخیص زودهنگام این بیماری وجود ندارد؛ روشهای درمانی آن نیز محدود است، اما علائمی وجود دارد که جزو نشانههای این بیماری در نظر گرفته میشود. نتایج بررسیهای انجام شده نشان میدهد که بزرگسالان در مورد علائم سرطان لوزالمعده ناآگاه هستند.
رایجترین علائم سرطان لوزالمعده دلدرد، کمردرد، کاهش وزن، کاهش اشتها و مشکلات گوارشی است. دیگر علائم رایج نیز شامل دیابت تازه شروع شده، مدفوع آبکی، زردی پوست و چشم میشود که به نام یرقان شناخته میشود.
علائم سرطان لوزالمعده مبهم بوده و ممکن است با بسیاری دیگر از مشکلات گوارشی اشتباه گرفته شود، بنابراین آگاهی پیدا کردن در مورد علائم این بیماری در کنار عوامل خطر آن میتواند احتمال ابتلاء به این نوع سرطان را نشان دهد.
لازم است افراد در صورت تجربه هرکدام از علائم ذکر شده به پزشک مراجعه کند، زیرا تشخیص زودهنگام سرطان لوزالمعده میتواند مانع پیشرفت بیماری و درمان به موقع آن شود.
در حال حاضر ۸.۲ میلیون نفر در جهان بهدلیل ابتلاء به سرطان پانکراس جان خود را از دست میدهند که چهار میلیون نفر از آنها شامل افراد ۳۰ تا ۶۹ سال با مرگ نابهنگام روبهرو میشوند. سالانه ۴۶۹ هزار مورد به آمار مبتلایان به سرطان پانکراس اضافه میشود که این امر آن را به چهاردهمین سرطان شایع دنیا تبدیل میکند. با این وجود بسیاری از مردم جهان چیزی در مورد این بیماری نمیدانند چراکه سرطان پانکراس بسیار کم مورد توجه قرار گرفته است.
روز جهانی سرطان پانکراس در سال ۲۰۲۵ با شعار «به پانکراس سلام کنید» گرامی داشته خواهد شد. این شعار بر تشویق مردم به درک اهمیت پانکراس، تشخیص علائم اولیه مانند کاهش وزن بیدلیل، درد شکم یا زردی و مراجعه بدون تأخیر به پزشک تمرکز دارد.