اغلب ما گمان می‌کنیم که پشه‌ها خطری برای انسان ندارند و قادر نیستند تا یک انسان بالغ را از پا در بیاورند. غافل از اینکه پشه‌ها به عنوان یکی از ریزترین موجودات طبیعت، جزو خطرناک‌ترین حشره‌هایی هستند که ضمن انتقال بیماری‌های خطرناک و کشنده به انسان، سالانه جان میلیون‌ها نفر را تهدید می‌کند
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ پشه حشره‌ای بالدار، خون‌خوار، آزاردهنده و گاهی خطرناک از راسته بالداران است که می‌توانند بیماری‌های خطرناکی مانند مالاریا، دانگ و تب زرد را به انسان منتقل کنند، تمام گونه‌های پشه در دنیا و ایران ناقل بیماری نیستند، از بین سه هزار و 563 گونه پشه موجود در دنیا حدود 70 گونه ناقل مالاریا هستند، در ایران 70 گونه پشه وجود دارد که از این تعداد تنها هفت گونه ناقل بیماری است.
آنوفل، نوعی پشه است که باعث بروز بیماری مالاریا در انسان می‌شود. هنگامی که این پشه انسان را نیش می‌زند، انگل پلاسمودیوم وارد خون شده و از طریق جریان خون به کبد منتقل و در آنجا بالغ می‌شود. بعد از گذشت چند روز، انگل‌های بالغ مجدداً وارد جریان خون می‌شوند و شروع به آلوده کردن گلبول‌های قرمز می‌کنند. گلبول‌های قرمزی که از انگل مالاریا پر شده‌‌اند، آماده‌ی انفجار و متلاشی شدن هستند.
زمانی که این گلبول‌ها متلاشی می‌شوند، تکثیر انگل پایان نمی‌پذیرد و پلاسمودیوم مجدداً در خون حرکت کرده و به سایر گلبول‌های قرمز حمله می‌کند. هنگامی که این انگل داخل یک گلبول قرمز است، هر انگل به ۳۶ انگل ماده تکثیر می‌شود و پس از پر کردن گلبول قرمز و متلاشی شدن آن مجدداً وارد گلبول دیگری می‌شود.
طی ۴۸ الی ۷۲ ساعت، انگل‌های موجود در خون تکثیر شده و چند برابر می‌شوند. در نتیجه علائمی مانند تب، لرز و تعریق شدید در بدن رخ می‌دهد که نشان دهنده‌ی بروز بیماری مالاریا است.
علائم بیماری مالاریا
علائم و نشانه‌های این بیماری، نتیجه تولیدمثل انگل‌های پلاسمودیوم در کبد و انتشار آن‌ها در جریان خون است. در جریان خون، انگل‌ها گلبول‌های قرمز خون را از بین می‌برند و برخی از انگل‌ها در کبد می‌مانند و به تکثیر ادامه می‌دهند و به‌طور دوره‌ای انگلی بیشتری را به جریان خون می‌فرستند.
در بیشتر اشکال این بیماری، این فرآیند منجر به تکرار علائم می‌شود زیرا انگل به‌طور دوره‌ای در جریان خون آزاد می‌شود و علائم این بیماری برای اولین بار در حدود هشت‌تا ۳۰ روز پس از گزش پشه آلوده ظاهر می‌شود. حملات یا حملات مکرر هر دو تا سه روز یک‌بار اتفاق می‌افتد و علائمی مشابه بیماری آنفولانزا ایجاد می‌کند و به‌طورمعمول شامل علائمی چون تب و لرز، هذیان، خستگی، سردرد، حالت تهوع، تعریق است
عوامل ایجاد بیماری مالاریا
این بیماری توسط انگل ریز و میکروسکوپی ایجاد می‌شود که متعلق به خانواده پلاسمودیوم است. P. vivax و P. falciparum دو گونه رایج هستند که باعث ایجاد بیماری مالاریا می‌شوند. انگل‌های پلاسمودیوم با گزش پشه آنوفل که به این انگل آلوده‌شده‌اند، به انسان منتقل می‌شوند.
مالاریا یک بیماری مسری نیست که مستقیماً از فردی به فرد دیگر منتقل شود. بااین‌حال، مادر آلوده می‌تواند انگل بیماری مالاریا را قبل یا حین زایمان به کودک خود منتقل کند و علاوه بر این، این بیماری از طریق فرآورده‌های خونی (مانند انتقال خون قابل‌انتقال است، اگرچه این‌یک اتفاق بسیار نادر خواهد بود.
ریسک فاکتورهای ابتلاء به بیماری مالاریا
ریسک فاکتورها برای ابتلاء به این بیماری شامل زندگی یا مسافرت به مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیری جهان است که در آنجا این بیماری شیوع بسیار زیادی دارد، این مناطق عبارت‌اند شامل: آفریقا، جزایر کارائیب، آمریکای مرکزی و جنوبی، چین، هند، خاورمیانه، اقیانوس آرام جنوبی و مرکزی، جنوب شرقی آسیا است.
عوارض احتمالی بیماری مالاریا
در بعضی موارد، این بیماری می‌تواند به یک عارضه تهدیدکننده برای زندگی منجر شود. در مالاریا فالسیپاروم، تمام انگل‌هایی که در کبد تولیدمثل کرده‌اند هم‌زمان در جریان خون آزاد می‌شوند، که منجر به حملات شدید مالاریا در فرد مبتلا می‌شود. علائم و عوارض احتمالی این بیماری عبارت‌اند از: عوارض جانبی درمان داروهای ضد مالاریا، رفتن به کما، گیجی، نارسایی کلیه، نارسایی کبدی و مشکلات تنفسی است.
کم‌خونی شدید (کاهش تعداد گلبول‌های قرمز خون)، در حالی رخ می‌دهد که تعداد زیادی انگل، سلول‌های قرمز خون را از بین می‌برد. بقایای گلبول‌های قرمز تخریب‌شده به هم می‌پیوندند و رگ‌های خونی را مسدود می‌کنند و این می‌تواند منجر به آسیب مغزی یا کلیوی شود.
سوم تا نهم مردادماه با عنوان هفته حذف مالاریا در در مناطق مستعد کشور نامگذاری شده است.