از سال ۱۹۹۸ نخستین سه‌شنبه ماه می میلادی توسط سازمان جهانی بهداشت به عنوان روز جهانی آسم و آگاهی‌بخشی در این خصوص نامگذاری شده است.
به گزارش روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ آسم نوعی بیماری است که تنفس میلیون‌ها انسان را در سراسر جهان با دشواری مواجه کرده است و روز جهانی آن به دنبال پیدایش راهکارهایی جهانی برای مقابله با این معضل تنفسی است.
روز جهانی آسم یک رویداد سالانه است که از سوی دفتر جهانی آسم یا GINA سازماندهی می‌شود تا سطح آگاهی درباره بیماری و مراقبت‌های جهانی برای این بیماران را بهبود بخشد.
بیماری آسم یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمن در کودکان و بزرگسالان به شمار می‌رود و انواع مختلفی دارد که ریشه ابتلا به آن یا به سبک زندگی افراد برمی‌گردد تا ژنتیکی و ارثی است.
ابتلای ۲۶۰ میلیون نفر به آسم
آسم نوعی التهاب مزمن در مجاری تنفسی ریه است که باعث سرفه، گرفتگی قفسه سینه، خس‌خس یا تنگی نفس می‌شود. این بیماری غیرواگیر است و به صورت تک‌گرفتاری است و بنا بر آخرین آمارهای موجود حدود ۲۶۰ میلیون نفر در جهان به آسم مبتلا هستند و سالانه ۴۵۰ هزار نفر در اثر آسم جان خود را از دست می‌دهند که ۹۶ درصد موارد در کشورهای با درآمد پایین و متوسط رخ می‌دهد.
تاریخچه روز جهانی آسم
تاریخچه آسم در چین به سال ۲۶۰۰ قبل از میلاد می‌رسد و مصر باستان نیز علائم تنگی نفس و مشکلات تنفسی را در متون خود ذکر کرده است. بقراط (۴۶۰ تا ۳۷۰ قبل از میلاد) اولین کسی بود که وضعیت موجود در یونان باستان را توصیف و آن‌ها را با محرک‌های محیطی و مشاغل و حرفه‌های خاص مرتبط کرد. حدود ۱۰۰ سال قبل از میلاد نیز آرتائوس کاپادوکیه تعریف مفصلی از آسم ارائه کرد که شبیه نحوه درک بشر امروزی از پیشرفت این بیماری است.
رومیان باستان نیز به بررسی این وضعیت پرداختند و سال ۵۰ پس از میلاد، پلینی بزرگ ارتباط بین گرده گل و مشکلات تنفسی را کشف کرد. او یکی از اولین کسانی بود که داروی اپی‌نفرین را به‌عنوان یک نوع تسکین سریع درمان آسم توصیه کرد.
قرن نوزدهم دکتر هنری اچ سالتر توصیف‌های پزشکی دقیقی از آنچه ارائه کرد که در طول حملات آسم در ریه‌ها اتفاق می‌افتد. یکی از بنیان‌گذاران دانشکده پزشکی جان هاپکینز، ویلیام اوسلر، در سال ۱۸۹۲ به شباهت‌هایی بین آسم و شرایط آلرژیک و محرک‌های خاص آسم مانند آب‌وهوا، احساسات شدید و رژیم غذایی اشاره کرد. دهه ۱۹۸۰ زمان تمرکز بر اهمیت سیستم ایمنی بود و درک بهتری از آسم به‌عنوان یک بیماری التهابی مشاهده شد. در این دوره پزشکان نیاز به مدیریت آسم را حتی در صورت نداشتن علائم برجسته کردند. دستگاه‌های استنشاقی درمان آسم نیز در سال ۱۹۵۶ ساخته شد.
سازمان جهانی آسم (جینا) در سال ۱۹۹۳ تأسیس و اولین روز جهانی آسم که توسط جینا سازماندهی شده است، در سال ۱۹۹۸ برگزار شد. روز جهانی آسم هر سال با هدف گسترش آگاهی در مورد چالش‌های پیش‌روی مبتلایان به این بیماری برگزار می‌شود و هدف آن گرد هم آوردن پزشکان، بیماران و سازمان‌ها برای توانمندسازی افراد مبتلا به آسم و ایجاد زندگی بهتر برای آن‌ها است.
بیماری آسم چه علائمی دارد؟
آسم در حقیقت تنگی برگشت‌پذیر راه‌های هوایی است که در زمان حمله، بیمار دچار تنگی مجاری تنفسی و تنگی نفس می‌شود. البته آسم بیماری واگیرداری نیست اما نقش وراثت در این بیماری اهمیت زیادی دارد یعنی در صورت وجود سابقه آسم در خانواده باید به فکر اصلاح محیط زندگی در جهت کاهش و کنترل عوامل بیماری زا باشیم. تماس محیطی با دود سیگار، تماس شغلی با آلاینده‌ها، آلودگی هوا و تغییر الگوی زندگی مردم و روی آوردن بیش از حد به زندگی شهرنشینی و دوری از طبیعت استفاده از مواد غذایی آماده که در آن‌ها به وفور از مواد افزودنی استفاده می‌شود از دلایل افزایش آسم است.
از مهم‌ترین علائم آسم سرفه خشک متناوب و بازدم صدادار است که با فعالیت فیزیکی و افزایش تعداد تنفس، هوای سرد و خشک، محرک‌های هوایی، عفونت‌های ویروسی و تماس شغلی تشدید می‌شود خس خس سینه، سرفه و تنگی نفس، خمودگی و کاهش فعالیت فیزیکی از علائم ظاهری این بیماری است؛ این علائم در شب و صبح زود تمایل به شدیدتر شدن دارد و از طرفی عوامل روحی و عاطفی نیز در تشدید علائم این بیماری دخالت مستقیم دارند.
"داروهای استنشاقی باید در دسترس همگان باشد" شعار جهانی امسال سازمان جهانی بهداشت برای مبتلایان به آسم اعلام شده است. این شعار نشان‌دهنده ضرورت عدالت درمانی در این زمینه است.