در تقویم سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به منظور ارتقای آگاهی در مورد بیماری صرع 27 مهرماه تا 3 آبانماه به نام هفته صرع نامگذاری شده است. این مناسبت فرصتی ارزشمند برای رسیدگی به مشکل مبتلایان به این بیماری، خانوادههایشان و مراقبان بهداشتی است.
صرع چیست؟
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ صرع به واقع یک اختلال سیستم اعصاب مرکزی ( اختلال عصبی ) است که در آن فعالیت سلولهای عصبی در مغز مختل میشود و باعث تشنج میشود که در طی آن تجربه رفتار غیر عادی، نشانهها و احساس، از جمله از دست دادن هوشیاری رخ میدهد.
با وجود اینکه صرع یکی از قدیمیترین بیماریهای شناخته شده است، ترس و سوء تفاهم عمومی در مورد آن بسیار زیاد است و اکثر مبتلایان تمایلی به صحبت در مورد آن ندارند. بیمیلی به گفت و گو در این زمینه منجر به زندگی این افراد در تنهایی و عدم درک درست در مورد خطراتی است که برای این افراد وجود دارد.
بایدها و نبایدهای مدیریت تشنج
بر اساس آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها اقدامات کلی برای کمک به افرادی که دچار تشنج میشوند، به شرح زیر است:
در تمام مدت تشنج و تا پایان و هوشیاری کامل بیمار، کنار او بمانید.
پس از پایان تشنج به فرد کمک کنید تا در جای امنی بنشیند.
زمانی که تشنج تمام و فرد به طور کامل هوشیار شد، با او صحبت کنید و به زبان ساده بگویید چه اتفاقی افتاده است.
به حفظ آرامش خود و سایر افراد در صحنه کمک کنید.
اگر در خیابان برای کسی این اتفاق افتاد، پس از پایان تشنج با هماهنگی بیمار تاکسی بگیرید و او را به خانه بفرستید.
علائم صرع
از آنجایی که صرع به دلیل فعالیت غیرطبیعی مغز ایجاد میشود، میتواند بر هر فرایندی که مغز پردازش میکند، تأثیر بگذارد؛ علائم و نشانههای تشنج، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
سردرگمی موقت خیره شدن به یک نقطه
ماهیچههای سفت، حرکات و تکانهای غیرقابل کنترل بازوها و پاها
سفید شدن چشمها
کف بر لب آوردن حین لرزش
از دست دادن هوشیاری یا آگاهی علائم روانشناختی مانند ترس، اضطراب یا دژاوو
علائم ابتلاء به این بیماری بسته به نوع تشنج متفاوت است و در بیشتر موارد، فرد مبتلا به بیماری صرع هر بار به همان نوع تشنج قبلی خود مبتلا میشود و علائم از این نظر در هر فرد مشابه خواهد بود.
چرا افراد به بیماری صرع مبتلا میشوند؟
بهطور تقریبی، نیمی از افرادی که به بیماری صرع مبتلا هستند، علت ابتلای خود به این بیماری را نمیدانند و گاهی ممکن است افراد به دلایل مختلفی به این بیماری مبتلا شوند که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• ضربه به سر: گاهی ممکن است در اثر تصادف با ماشین یا دیگر حوادث به سر افراد ضربه وارد شود، ممکن است پس از وارد شدن ضربه به سر فرد به این بیماری مبتلا شود.
• سابقه خانوادگی: در صورتی که در خانواده سابقه ابتلاء به این بیماری وجود داشته باشد، فرد در معرض خطر ابتلاء به اختلالات تشنجی و بیماری صرع قرار میگیرد.
• عفونتهای مغزی: عفونتهایی مانند مننژیت میتوانند باعث التهاب مغز و نخاع شوند، التهاب مغز و نخاع خطر ابتلاء به بیماری صرع را افزایش میدهند.
• سکته در سایر بیماریهای عروقی: سکته و بعضی از بیماریهای عروقی میتوانند به مغز آسیب وارد کنند و وارد شدن هرگونه آسیب به مغز میتواند باعث ابتلا به این بیماری شود.
• دمانس یا زوال عقل: دمانس یا کاهش فعالیتهای مغزی از دیگر عواملی هستند که ممکن است باعث بروز بیماری صرع شوند، بهطور معمول کسانی که آلزایمر دارند در خطر ابتلاء به این بیماری قرار میگیرند.
• بیماریهای عفونی: بعضی از بیماریها مانند ایدز و انسفالیت ویروسی باعث میشوند که افراد به این بیماری مبتلا شوند، انسفالیت ویروسی، ویروسی است که باعث میشود به بافت مغز آسیب وارد میشود.
• آسیبهای پیش از تولد: در صورتی که در دوره بارداری مادر تغذیه نامناسب داشته باشد یا در مکانی قرار گیرد که در آنجا کمبود اکسیژن وجود دارد، خطر ابتلاء به بیماری صرع را برای نوزاد خود افزایش میدهد.
گفتنی است فرد مبتلا به صرع در اولین روزی که دچار حمله میشود نمیتواند اقدام پزشکی خاصی را انجام دهد، چراکه اطلاعی از این بیماری ندارد، اما با مراجعه به پزشک و به دست آوردن اطلاعات کامل و شروع درمان میتواند از بروز حملات بعدی جلوگیری کند.
پرهیز از نوشیدن الکل، داشتن خواب کافی و مناسب (حداقل بین شش تا هشت ساعت) و با مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک میتوان از بروز حملات جلوگیری کند، مصرف خودسرانه دارو یا قطع ناگهانی داروها در روند درمان اختلال ایجاد خواهد کرد و ممکن است خطراتی را در پی داشته باشد.