بینایی از جمله نعمت‌های خدادادی است و در صورت نداشتن چشم‌های سالم مشاهده محیط اطراف و لذت بردن از تماشای زیبایی‌های جهان آفرینش میسر نخواهد بود.
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ همه ساله به منظور آگاه‌سازی در خصوص نابینایی و اختلالات بینایی، دومین پنجشنبه ماه اکتبر به عنوان روز جهانی بینایی (WSD) نامگذاری می‌شود. امسال این روز مقارن با 19 مهرماه است و فرصت مناسب و تلنگری است تا به چشم‌ها به عنوان عضوهای حیاتی بدن توجه بیشتری داشته باشیم.
ساز و کار بینایی
بخش‌های مختلفی از چشم در فرآیند بینایی نقش دارند که ابتدا بافت قرنیه است که نور ابتدا از آن عبور می‌کند. قرنیه بافتی شفاف و گنبدی شکل است که سطح چشم را پوشانده است و نور ورودی توسط این ساختار انکسار پیدا کرده و می‌شکند.
عنبیه، بخش رنگی چشم، اندازه مردمک را تنظیم می‌کند. میزان نور ورودی به داخل چشم توسط مردمک کنترل می‌شود.
عدسی نیز در واقع در پشت مردمک، بخش شفافی از چشم است که با متمرکز ساختن نور بر روی شبکیه باعث ایجاد تصویر می شود.
شبکیه بافتی نازک، ظریف و حساس به نور و شامل سلول‌های مخصوصی به نام فتورسپتور (گیرندهی نوری) است و این سلول‌ها پرتوهای نوری را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کنند. سیگنال‌های فوق پردازش شده و بوسیله عصب بینایی از شبکیه چشم به مغز انتقال می یابد.
عصب بینایی، مجموعه‌ای متشکل از یک میلیون فیبر عصبی است. پس می‌توان نتیجه گرفت که ما با مغز خود می‌بینیم و چشم‌ها تنها در ارتباط با جمع‌آوری اطلاعات بینایی و شروع این فرایند پیچیده، ایفای نقش می‌کنند.
شایع‌ترین اختلالات بینایی
عیوب انکساری چشم شایع‌ترین اختلالات بینایی محسوب می شود که این اختلالات با نزدیک‌بینی، دوربینی، آستیگماتیسم و پیرچشمی شناخته می‌شوند.
این اختلالات هنگامی بروز می‌کنند که شکل چشم امکان تمرکز مستقیم پرتوهای نوری بر روی شبکیه را ایجاد نمی کنند. طول کره چشم (کوتاه یا بلند شدن آن)، تغییرات شکل قرنیه یا پیر شدن عدسی چشم می‌تواند بروز عیوب مذکور را بدنبال داشته باشد. بیشتر افراد یک یا چند مورد از عیوب انکساری چشم را تجربه می‌کنند.
نزدیک بینی، دوربینی، آستیگماتیسم و پیرچشمی شایع ترین عیوب انکساری
شایع‌ترین عیوب انکساری چشم شامل نزدیک‌بینی، دوربینی، آستیگماتیسم و پیرچشمی است در نزدیک‌بینی که «میوپیا» نیز نامیده می‌شود، اشیای نزدیک به صورت واضح دیده می‌شوند؛ اما اشیای دور حالت کدر و ناواضح دارند. در این عارضه، نور ورودی در مقابل شبکیه متمرکز می‌شود.
دوربینی یا «هیپراوپیا»، یکی از شایع‌ترین نوع عیوب انکساری چشم محسوب می شود. در دوربینی، اشیای دور بسیار واضح‌تر از اشیای نزدیک دیده می‌شوند. گرچه افراد مختلف تجربه‌های متفاوتی از این عارضه دارند. برخی افراد مبتلا، به‌خصوص در سنین پایین، متوجه هیچ مشکلی در بینایی خود نمی‌شوند. در افراد مبتلا به نوع شاخص دوربینی نیز ممکن است اشیا در هر فاصله‌ای، دور یا نزدیک، ناواضح باشند.
آستیگماتیسم عارضه‌ای است که در آن چشم پرتوها را به‌درستی بر روی شبکیه متمرکز نمی‌کند. در نتیجه، تصاویر ناواضحی تشکیل می‌شود.
پیرچشمی عارضه‌ای مرتبط با سن است که در آن متمرکز ساختن پرتوهای نوری با مشکل مواجه می‌شود. در واقع با افزایش سن، قابلیت تغییر شکل عدسی کاهش یافته و این عیب انکساری بروز می‌کند.
بهترین اقدامات برای حفظ سلامت چشم‌ها
چشم‌ها به طور حتم بخش مهمی از سلامت انسان را تشکیل می‌دهند. اقدامات بسیاری برای حفظ سلامت این عضو و حصول اطمینان از داشتن دید مناسب وجود دارد.
نخست اقدام برای معاینه جامع اپتومتری است حتی اگر تصور کنید بینایی مناسبی دارید و چشم های شما از سلامت کافی برخوردار است و مراجعه به متخصص چشم برای معاینه جامع اپتومتری راهکار موجود برای کسب اطمینان از سلامت چشم است.
دومین کار داشتن تغذیه سالم است، داشتن یک رژیم غذایی غنی و مناسب از انواع و اقسام میوه و سبزیجات، به‌خصوص سبزیجات دارای برگ سبز تیره مانند اسفناج، کلم‌پیچ و کلم‌برگ برای حفظ سلامت چشم‌ها بسیار مفید است.
حفظ تناسب اندام یکی دیگر از اقدامات ضروری برای سلامت نگاه داشتن چشم محسوب می شود، داشتن اضافه‌وزن یا چاقی، خطر بروز دیابت و دیگر بیماری‌های سیستمیک را افزایش می‌دهد. متعاقب این بیماری‌ها ممکن است بیماری چشمی دیابتی یا گلوکوم بروز کرده و فقدان بینایی اتفاق بیافتد.
استراحت دادن به چشم ها هنگامی که وقت زیادی را پشت کامپیوتر می گذرانید و یا تمرکز بیش از حد روی صفحات موبایل و تبلت و فراموش کردن پلک زدن باعث خستگی چشم ها می شود، شما می توانید از قانون ۲۰-۲۰-۲۰ در این شرایط پیروی کنید: هر ۲۰ دقیقه یک‌بار به میزان ۲۰ ثانیه به فاصله ۲۰ فوتی خود نگاه کنید. این امر به کاهش خستگی چشم‌ها کمک شایانی خواهد کرد.
گفتنی است شعار امسال روز جهانی بینایی "کودکان، چشمان خود را دوست داشته باشید “Children, love your eyes” نامگذاری شده است.