بیماری هاری؛ "خاموش، رونده و کشنده"

به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ لویی پاستور دانشمند فرانسوی برای اولین بار واکسن هاری را ساخته و به جامعه بشریت اهدا نمود. برای بزرگداشت خدمات این دانشمند برجسته، سالروز فوت او به عنوان روز جهانی هاری انتخاب شد.

روز جهانی هاری، فرصتی برای آموزش و افزایش آگاهی مردم در مورد این بیماری، پیشگیری از حیوان گزیدگی و کنترل و حذف بیماری هاری در جوامع بشری است.

براساس آمار سازمان جهانی بهداشت سالانه بالغ بر 59 هزار نفر در دنیا به دلیل ابتلا به هاری جان خود را از دست می دهند.

هاری ناشی از نوعی ویروس مشترک بین انسان و حیوان (زئونوز) است که موجب التهاب حاد مغزی می‌شود. انتقال بیماری از طریق گاز گرفتن حیوانات مبتلا به حیوان و انسان انجام می‌گیرد. همچنین بزاق مبتلایان به هاری منبع سرشاری از ویروس این بیماری است.

علایم این بیماری مواردی از جمله اضطراب، رفتارهای خشونت‌آمیز، توهم و افسردگی، ترس از آب (ترس از آب به دلیل بیرون آمدن کف از دهان فرد بیمار)، مشکل در صحبت کردن و تکلم، ناتوانی در بلع، فلج شدن فک، حرکت غیرطبیعی عضله دیافراگم، دوبینی، مشکلات تنفسی و در نهایت ایست قلبی است.

این بیماری در اصل بیماری ویروسی دستگاه عصبی مرکزی پستانداران است که اگر چه در صورت ابتلا 100 درصد کشنده است، اما به راحتی قابل پیشگیری است و به واسطه حالت بالینی خاص بیماری در انسان و حیوانات، از دیرباز تاکنون بیماری "هاری" به عنوان رب النوع وحشت در جوامع بشری شناخته و مطرح بوده است.

بر اساس اعلام کارشناسان و صاحب‌نظران، بیماری هاری از مرگبارترین بیماری های مشترک انسان و دام است و در هر 10 دقیقه یک نفر در جهان بر اثر آن جان خود را از دست می دهد؛ سالانه این بیماری حدود 70 هزار انسان را به کام مرگ می‌کشد که بیشتر قربانیان آن کودکان کشورهای در حال توسعه هستند.

هنوز دو سوم کشورهای دنیا آلوده به ویروس هاری هستند و بیشتر از 90 درصد موارد ابتلای انسانی از طریق گازگرفتگی توسط سگ آلوده ایجاد می‌شود بنابراین اهمیت کنترل جمعیت سگ‌های بدون صاحب و البته مایه‌کوبی سگ‌های صاحبدار از اهمیت بسزایی برخوردار است.

ویروس هاری حدود 2300 سال قبل از میلاد شناخته شده است و به نظر می‌رسد "سگ"، ناقل اصلی این بیماری باشد. دانشمندانی مانند "ابوعلی‌سینا"، "محمد بن زکریای رازی" و "سید اسماعیل جرجانی" بیماری هاری را توصیف و آن‌ را شرح داده‌اند؛ "لویی پاستور" درمان ضد هاری و واکسیناسیون را در سال 1885 میلادی ارائه داد و در سال 1299 شمسی انستیتو پاستور ایران بنا نهاده شد و امروزه بیش از 300 مرکز درمان ضد هاری در کشور به امر درمان این بیماری مشغول هستند.

گفته شده است در ایران سالانه بیش از 100 هزار نفر به علت گزش حیوانات مشکوک به هاری به ویژه سگ، زیر درمان هاری قرار می‌گیرند.

گفتنی است شعار روز جهانی هاری در سال 2024 "شکستن مرزهای هاری" انتخاب شده است.