به‌ مناسبت روز اهدای خون؛ زندگی دوباره

به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ سازمان انتقال خون ایران در ۹ مرداد سال ۱۳۵۳ با هدف سامان بخشیدن به وضع آشفته خون رسانی و به منظور ترویج فرهنگ اهدا، تهیه و تامین خون و فرآورده‌های سالم، مطمئن و رایگان برای رفع نیاز بیماران نیازمند به ویژه مبتلایان به تالاسمی، هموفیلی و لوسمی (سرطان خون) تاسیس شد و به همین مناسبت ۹ مرداد در ایران به نام روز ملی اهدای خون نامگذاری شده است.

هدف از بزرگداشت روز اهدای خون آن است که آگاهی درباره نیاز به خون و فرآورده‌های خونی بی‌خطر افزایش یابد و افراد از اهمیت انتقال خون و از سهم حیاتی اهدای داوطلبانه آن آگاه شوند. 

بیماران تالاسمی، هموفیلی‌ها، دیالیزی، آنانی که نیازمند جراحی‌های بزرگ اعم از قلب، کلیه، مغز استخوان و زنان، مبتلایان به بیماری‌های خونریزی دهنده، نوزادان مبتلا به زردی ناشی از ناسازگاری خون مادر و جنین، پیوند اعضا، سوختگی‌های شدید، کم‌خونی‌های مزمن و انواع سرطان به ویژه در مرحله شیمی درمانی از مصرف‌کنندگان اصلی خون و فرآورده‌های آن هستند.

تنها خون سالم و اهدایی انسان‌های نیکوکار می‌تواند نجات بخش بیماران نیازمند به این مایع حیاتی باشد. با اهدای یک واحد خون می‌توان جان سه نفر را نجات داد، از یک واحد خون، گلبول خون فشرده گرفته می‌شود که در جراحی‌ها کاربرد دارد، پس از آن پلاکت به دست می‌آید که به مصرف بیماران سرطانی می‌رسد، پلاسمای خون نیز در بیماران کبدی و سوختگی استفاده می‌شود.

با وجود پیشرفت‌های فراوان در علم پزشکی تاکنون هیچ جایگزین مصنوعی برای خون ساخته نشده و فقط خونی که توسط انسان‌های بخشنده اهدا می‌شود، می‌تواند جان انسان‌های دیگر را از مرگ نجات دهد، عدم وجود جایگزین مناسب برای خون، محدودبودن مدت زمان نگهداری خون و فرآورده‌های خونی، همیشگی بودن نیاز به خون و فرآورده‌های آن سبب شده تا اهدای خون از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار شود.

اهدای خون هنگامی رخ می‌دهد که یک فرد سالم به طور داوطلبانه مقدار مشخصی از خون خود را در یک مرکز انتقال خون هدیه می‌دهد، خون اهدا شده پس از انجام آزمایش‌های غربالگری و تایید سلامتی به منظور تهیه فرآورده‌های خونی مورد استفاده قرار می‌گیرد، یا از طریق بانک خون مراکز درمانی به افراد دیگر تزریق می‌شود.

برخی شرایط اهداء خون عبارتند از:

۱- حداقل سن ۱۷ سال و حداکثر سن ۶۵ سال

۲- حداقل وزن ۵۰ کیلوگرم

۳- فواصل اهداء خون هر ۸ هفته یک‌بار است ؛ مشروط بر این‌که تعداد دفعات اهداء در طول یک سال از ۴ بار تجاوز نکند.

۴- عدم کم‌خونی که با انجام آزمایش مشخص می‌شود.

در صورت وجود سابقه موارد زیر در فرد اهداءکننده، حتماً پزشک انتقال خون باید در جریان امر قرار بگیرد:

مصرف برخی داروها، آلرژی‌های مهم مانند آسم، تب یونجه و غیره، فشارخون بالا، دیابت، بیماری‌های قلبی، ریوی، کلیوی و کبدی، سابقه تزریق خون و فرآورده‌های آن، خالکوبی و حجامت، سابقه اعتیاد به مواد مخدر تزریقی، سابقه صرع یا تشنج، سابقه تماس جنسی مشکوک، سابقه جراحی در شش ماه اخیر، دوران حاملگی و شیردهی

گزارش عملکرد سازمان انتقال خون ایران در عرصه ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی نشان می‌دهد، سازمان جهانی بهداشت «WHO» ایران را به‌عنوان یک الگوی موفق مدیریت ملی انتقال خون در دنیا می‌شناسد و اعلام می‌کند: «اهدای خون در ایران با بیشترین میزان مشارکت به‌صورت کاملا رایگان در حال انجام است و مشوق‌های داوطلبانه و مالی هم در آن لحاظ نمی‌شود.»

گفتنی است اهداکنندگان خون نقش مهمی در نجات جان بیماران نیازمند به این مایع حیاتی دارند در واقع زندگی افراد نیازمند به خون به اهداکنندگان وابسته است.