بر اساس آخرین گزارش سازمان بهداشت جهانی، ۶۱ درصد بیماریهای عفونی و ۷۵ درصد بیماریهای نوپدید زئونوز (بیماریهای قابل انتقال بین حیوان و انسان) بوده که دارای عوامل ایجاد کننده مختلف و تظاهرات بالینی متعدد هستند.
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ ۱۵ تیرماه همزمان با ۶ جولای روز جهانی بیماریهای قابل انتقال از حیوان به انسان بوده و در چنین روزی که لویی پاستور به طور موفق اولین واکسن ضد هاری را برای نجات یک فرد حیوان گزیده بکار برد این روز جهانی به منظور مشارکت همه سازمان‌ها برای کنترل و پیشگیری از گسترش این بیماری‌ها در نظر گرفته شده است.
زئونوزها گروهی از بیماریهای قابل انتقال از حیوان به انسان محسوب می‌شوند که به طور مستقیم و تماس مستقیم با موارد آلوده یا به‌طور غیرمستقیم و از طریق مصرف موادغذایی و همچنین انتقال از انسانی به دیگری منتقل می‌شوند.
حیوانات منبع سرایت 61 درصد بیماری‌ها به انسان
بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت، هر بیماری یا عفونتی که به طور طبیعی بین حیوانات مهره‌دار و انسان انتقال مییابد، بیماری قابل انتقال بین انسان و حیوان (زئونوز) نامیده می‌شود. از بین 1415 عامل بیماری‌‌زای شناخته شده در انسان، 868 مورد (61 درصد) به طور مستقیم یا غیر مستقیم از طریق حیوانات انتقال مییابد. همچنین طی 40 سال اخیر، بسیاری از بیماریهای عفونی جدید در بخش‌هایی از دنیا شایع شده که بخش وسیعی از آنها جزو بیماریهای زئونوز قلمداد می‌شوند. این عفونت ها که به بیماریهای نوپدید و بازپدید معروف هستند، قریب 175 مورد از عوامل بیماری‌‌زای انسانی را در بر می‌گیرند که 75 درصد آنها هم از حیوانات به انسان سرایت می‌‌کنند.
همه گیری‌های جهانی جنون گاوی، آنفلوانزای فوق حاد پرندگان، سارس، مرس، سالک و لشمانیوز، تب مالت، هاری و تب کریمه-کنگو، همگی در زمره بیماریهای مهلکی به شمار می‌آیند که قابلیت سرایت گسترده، شرایط مبارزه و کنترل دشوار و خسارات هنگفت اقتصادی و تبعات طولانی مدت بهداشتی و اجتماعی، آنها را به پدیده‌هایی شاخص و نیازمند توجه مبدل کرده است.
تقریبا ۱۵۰ نوع بیماری شناخته شده زئونوز وجود دارد، تماس با دام‌های زنده، جوندگان، خزندگان، حشرات، دوزیستان و سایر حیوانات اهلی و وحشی مبتلا به یکی از این ۱۵۰ بیماری مشترک میان حیوانات و انسان‌ها، منجر به گسترش آنها در جوامع می‌شود.
در طول ۵۰ سال گذشته شماری از بیماریهای عفونی پس از جهش تکاملی از حیوانات به انسان، به سرعت گسترش یافته‌اند. در دهه ۱۹۸۰ بحران ویروس اچ آی وی آغاز شد، در سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ شیوع آنفلوآنزای پرندگان به دلیل سرایت ویروس از پرندگان به انسان اتفاق افتاد و در سال ۲۰۰۹ خوک‌ها باعث شیوع آنفلوآنزای خوکی شدند، هاری، سالک، تب مالت و امروز نیز کرونا گریبانگیر افراد شده است.
در طول تاریخ همواره بیماری‌هایی از حیوانات به انسان سرایت کرده و در حقیقت عامل بیشتر بیماریهای عفونی جدید، حیوانات وحشی هستند اما تغییرات محیط زیست موجب تسریع این روند شده و افزایش جمعیت شهرنشین و سفرهای بین‌المللی سبب شده که این بیماری ها با سرعت بیشتری گسترش پیدا کنند.
تغییرات محیط زیست و اقلیمی، زیستگاه حیوانات را از بین برده و نحوه زندگی، زیستگاه آنها و نوع تغذیه جانوران را تغییر داده است. روش زندگی انسان هم تغییر کرده، اکنون ۵۵ درصد جمعیت جهان در شهرها سکونت دارند در حالیکه ۵۰ سال قبل، تنها ۳۵ درصد جمعیت دنیا شهرنشین بودند.
بیماریهای جدیدی که به حامل یا میزبان تازه‌ای منتقل شده‌اند، غالبا خطرناک‌تر هستند و به همین دلیل بوده که هر نوع بیماری جدیدی نگران کننده است. همچنین خطر ابتلا به این نوع از بیماری‌ها در بعضی از افراد بیشتر است.
افراد فقیر ساکن در شهرها اغلب در حوزه‌هایی فعالیت دارند که خطر تماس آنان با منابع و ناقلان بیماری‌ها را افزایش می‌دهد. همچنین ممکن است به دلیل تغذیه نامناسب و قرار گرفتن در معرض هوای آلوده یا شرایط غیربهداشتی، سیستم ایمنی بدن این افراد ضعیف‌تر باشد و درصورتی که بیمار شوند ممکن است توانایی پرداخت هزینه مراقبت‌های پزشکی را نداشته باشند. از طرف دیگر در شهرهای بزرگ به دلیل انبوه جمعیت، عفونت‌های جدید می‌تواند به سرعت پخش شود.