ایدز یک بیماری عفونی قابل سرایت است که تهدید جدی برای سلامت جامعه محسوب میشود و علاوه بر رنج بیماری، انگ اجتماعی نیز انگیزه بیماران را برای تشخیص و درمان به موقع کاهش میدهد.
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ ویروس نقص ایمنی انسانی Human immunodeficiency virus یا اچ. آی. وی (HIV)، نوعی ویروس آهستهگستر و عامل بیماری ایدز است که حدود چهار دهه از شناسایی آن در دنیا میگذرد و تاکنون افراد زیادی بر اثر ناآگاهی و ناخواسته قربانی این بیماری شدهاند.
ایران نیز همگام با دنیا پذیرفته است که باید نسبت به اشاعه این ویروس مهلک و همچنان بدون درمان قطعی، اقداماتی از جمله پیشگیری و آموزش را در دستور کار قرار دهد.
عامل ایجاد بیماری ایدز که ویروس اچ آی وی است به گلبولهای سفید خون علاقه داشته و تنها درون آنها قادر به ادامه حیات است. از آنجا که گلبولهای سفید در خارج از بدن مدت کوتاهی زنده میمانند پس این ویروس هم خارج از بدن در زمان کم از بین میرود.
این ویروس نسبت به سایر عفونتها بهراحتی انتقال نمییابد و HIV عمدتا از طریق آمیزش جنسی محافظت نشده، انتقال خون آلوده، سرنگ آلوده و در مواردی از مادر به فرزند منتقل میشود.
از سال ۱۹۸۸ اول دسامبر (برابر ۱۰ آذر) روز جهانی ایدز نامگذاری شده تا به عموم مردم یادآوری شود که ایدز / اچ آوی وی/ از بین نرفته و هنوز کارهای زیادی است که باید انجام شود. در روز جهانی ایدز مردم لباسهای شان را به روبان قرمز مزین میکنند تا توجه و مراقبت در برابر این بیماری را متذکر شده و به دیگران یادآور شوند که تعهد و پایبندی و حمایت آنها مورد نیاز است.
اپیدمی جهانی ایدز و ویروس آن، با توجه به مقیاس و تاثیر ویرانگری که دارد یک مورد اضطراری جهانی و یکی از وحشتناکترین چالشها را در برابر زندگی و حیثیت انسان و همچنین در برابر برخورداری موثر از حقوق بشر تشکیل میدهد، که رشد اجتماعی و اقتصادی را در سراسر جهان تضعیف میکند و بر تمامی سطوح جامعه ملی، اجتماعی، خانوادگی و فردی تاثیر میگذارد.
ایدز تا به حال جان میلیون ها انسان را گرفته و در سرتاسر جهان هر ساله میلیونها انسان به ویروس "اچ. آی. وی" آلوده میشوند.
به گزارش سازمان ملل، در سال ۲۰۲۱ تعداد ۳۸ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر در جهان با ویروس اچ آی وی زندگی میکردند. همچنین یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر هم به این ویروس مبتلا شدند و ۶۵۰ هزار نفر هم بر اثر بیماری ایدز جان باختهاند که شامل ۱۱۰ هزار کودک و نوجوان می شود.
این سازمان همین طور تعداد جوانان مبتلا به اچ آی وی را ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر دانسته و بیان کرده که کودکان و نوجوانان فقط هفت درصد از جمعیت دارای اچ آی وی را تشکیل می دهند اما ۱۷ درصد از مرگ و میر و ۲۱ درصد از مبتلایان جدید در سال گذشته را شامل می شوند.
براساس این آمار از زمان شروع همهگیری بیماری ایدز ۸۴ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر به این بیماری مبتلا شدهاند و ۴۰ میلیون و صد هزار نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست دادهاند.
اکنون شمار مبتلایان به این بیماری بطور چشمگیری افزایش یافته و اگر چه اکنون بیش از هر زمانی مبتلایان این بیماری تحت مداوا هستند اما هنوز بیماران بسیاری از این معالجات بیبهرهاند زیرا هنوز وجود چنین ویروسی در بدنشان تشخیص داده نشده است.
شناسایی و ثبت ۲۳ هزار و ۹۰۲ بیمار مبتلا به ایدز
بر اساس گزارش اداره پیشگیری و کنترل ایدز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تاکنون ۲۳ هزار و ۹۰۲ بیمار مبتلا به ایدز شناسایی و ثبت شدند که از این تعداد ۱۸ هزار و ۳۲۶ نفر خدمات مربوط به مراقبت و درمان این بیماری را دریافت کردهاند و ۱۷ هزار و ۳۷۷ نفر تحت درمان قرار دارند.
تعداد مبتلایان و کل موارد ثبت شده از ابتدا تاکنون، ۴۵ هزار و ۸۷۷ نفر بودهاند که مرگ ۲۱ هزار و ۹۷۵ نفر از آنها ثبت شده و پنج هزار و ۵۷۶ نفر برای دریافت خدمات به مراکز ارائه دهنده خدمت مراجعه نکردهاند.
اگرچه ۸۱ درصد کل موارد ابتلا به این بیماری را مردان و ۱۹درصد را زنان تشکیل میدهند اما الگوی راه انتقال و درصد ابتلای زنان و مردان در سالهای اخیر تغییر کرده است؛ به گونهای که از کل موارد شناسایی و گزارش شده در سه ماهه اول امسال، ۲۶درصد موارد ثبت را زنان و ۷۴درصد آنها را مردان تشکیل میدهند.
بر اساس این گزارش، ۵۵ درصد از کل موارد شناخته شده در زمان تشخیص در گروه سنی ۲۵ تا ۳۹ بودهاند و ۷۵ درصد از کل موارد شناخته شده در زمان تشخیص در گروه سنی ۲۰ تا ۴۵ بودهاند که الگوی انتقال سنی در سالهای اخیر تغییری نکرده است.
تخمین زده میشود ۴۶ هزار و ۱۴۵ نفر در کشور مبتلا به ایدز هستند و علل ابتلا به این بیماری در بین کل مواردی که از سال ۱۳۶۵ تاکنون در کشور به ثبت رسیدهاند به ترتیب، تزریق با وسایل مشترک در مصرف کنندگان مواد (۵۶درصد)، رابطه جنسی ( ۲۶ درصد) و انتقال از مادر به کودک (۱.۷ درصد) بوده است.
گفتنی است شعار روز جهانی ایدز سال ۱۴۰۲ «ارتقای خدمات تشخیص اچ.آی.وی با مشارکت اجتماعی» است.