باورهای غلط در خصوص بیماری سرطان، تنها موجب نگرانی و دلهره میشود و در این میان می توان با درک واقعیتها ترسهای از چنین بیماری را از خود و اطرافیان دور کرد.
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ سرطان با وجود اینکه یکی از مهمترین علل مرگ و میر در جهان است، اما با افزایش آگاهی مردم و تشخیص به موقع میتوان از پیشروی بیماری جلوگیری و در برخی موارد افراد مبتلا عمر طبیعی خود را داشته باشند.
کانسر یا سرطان به آن دسته از تودههـای سلولی اطلاق میشود که خصوصیات بدخیمی دارند.
این واژه نخستین بار برای توصیف بیش از ۱۰۰ بیماری که در آنها سلولها بدون محدودیت تکثیر پیدا کرده و یا باعث تخریب بافتهای سـالم میشدند، استفاده شد.
نخستین مدارک پزشکی برای توصیف سرطان از کتیبه پاپیروس به دست آمده که حدود سـال ۱۵۰۰ قبـل از مـیلاد نوشته شده است و این مدارک فقط توصـیفی از ورمهـای همراه با بعضی از تومورها است.
بنا بر گزارشهای موجود، ایــن بیماری در حال افــزایش است و امروزه سرطانها یکی از شایعترین و شدیدترین بیماریهای مشاهده شده در طب بالینی به شمار میروند و بسیاری از کشورهای جهان با شیوع بالای این بیماری در سالهای اخیر مواجه شدهاند و در ایران نیز سرطان یکی از شایعترین بیماریها است.
سازمان جهانی بهداشت و آژانس بین المللی تحقیقات سرطان، چهارم فوریه را به منظور ترویج راه هایی برای کاهش بار جهانی سرطان، روز بین المللی سرطان نامگذاری کرده اند. حدود یک سوم از موارد ابتلا به سرطان قابل اجتناب هستند. مابقی موارد در صورت تشخیص و درمان به موقع، درمانپذیرند.
حقایقی درباره سرطان
-سرطان یکی از علل عمده مرگ و میر در جهان محسوب میشود.
-بیشترین مرگ و میر ناشی از سرطان به دلیل سرطان های ریه، معده، کبد، روده و سینه است.
-سرطانهای غالب زنان و مردان متفاوت است. ریه، پروستات، کولورکتال، معده و کبد شایعترین سرطانهای مردان و سینه، کولورکتال، ریه، دهانه رحم و معده، شایع ترین در زنان هستند.
-حدود 30 درصد از مرگهای ناشی از سرطان به دلیل پنج عامل شاخص توده بدنی بالا، مصرف کم میوه و سبزیجات، عدم تحرک کافی و مصرف دخانیات و الکل است.
-سرطانهای ناشی از عفونتهای ویروسی از جمله هپاتیت و HPV، عامل بیش از 20 درصد از مرگهای ناشی از سرطان، به ویژه در کشورهای کم درآمد و با درآمد متوسط محسوب میشوند.
-حدود 70 درصد از تمام مرگهای ناشی از سرطان در سال 2008 در کشورهای کم درآمد و با درآمد متوسط گزارش شده است.
-مرگ ناشی از سرطان روز به روز در حال افزایش است و پیش بینی میشود که در سال 2030 به 13.1 میلیون برسد.
-انتظار میرود تعداد موارد جدید سرطان طی دو دهه آینده حدود 70 درصد افزایش یابد.
-دخانیات مهمترین عامل خطر مرگ ناشی از سرطان در سراسر جهان است. 71 درصد از مرگهای ناشی از سرطان ریه نتیجه مستقیم سیگار است.
عوامل خطر سرطان کدامند
مصرف دخانیات، چاقی و اضافه وزن، رژیم غذایی ناسالم، کمبود فعالیت فیزیکی، مصرف الکل، انتقال عفونت HPV از طریق روابط جنسی خارج از چارچوب خانواده، عفونت HBV، قرار گرفتن در معرض تشعشعات یونیزه و غیر یونیزه، آلودگی هوا، قرار گرفتن در معرض دود ناشی از احتراق سوختهای جامد در محیط دربسته.
استراتژیهای پیشگیری از سرطان کدامند
اجتناب از عوامل خطر ذکر شده، واکسیناسیون در برابر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و ویروس هپاتیت B (HBV)، کاهش قرار گرفتن در معرض تابش غیر یونیزه خورشید، اجتناب از قرار گرفتن در معرض تابش یونیزه ناشی از عکسبرداری پزشکی و موارد مشابه
تشخیص زودهنگام
غربالگری و انجام آزمایشهای دورهای، مهمترین و تنها روش تشخیص به موقع سرطان است. به علاوه معمولا انواع سرطان با علایمی هشدار دهنده همراه است که باید جدی گرفته شود.
علائمی درباره سرطان که نباید نادیده گرفته شود
پژوهشگران معتقدند که علائمی مانند سرفه مزمن، درد کمر و لگن، تغییر ناگهانی رنگ پوست، خونریزی بی دلیل و کاهش ناگهانی وزن، جزء مهمترین فاکتورهای تشخیص سرطان هستند و در صورت مشاهده نباید نادیده گرفته شوند. برخی سرطانها علایم اولیهای ندارند و زمانی بروز میکنند که بیماری پیشرفت کرده است و درمان با مشکل مواجه میشود. ولی علایم مهمی وجود دارند که میتوانند نشانهای از بیماری باشند. محققان معتقدند که این علایم نباید نادیده گرفته شوند و در صورت بروز باید در اولین فرصت به پزشک مراجعه شود. این علایم عبارتند از :
نفخ در زنان، درد شکم یا لگن خاصره در زنان، درد مزمن پشت و کمر در مردان، درد و تورم در ناحیه کشاله ران و لگن، خونریزی نامنظم در زنان، سرفه مداوم در زنان و مردان، تغییرات در دفع ادرار و مدفوع، کاهش ناگهانی وزن، احساس توده در سینه، گردن و زیر بغل، تورم غدد لنفاوی، تغییر رنگ پوست و مشاهده جوش و خال با ظاهر غیر متعارف، تغییر رنگ خال ها، تغییر رنگ زبان و مشاهده توده های سفید رنگ روی زبان و در دهان، احساس خستگی مزمن، زخمی که بهبود نمی یابد، مشکل در بلع غذا
این علایم میتوانند علایم سایر بیماری ها یا اختلال در عملکرد ارگان های بدن باشند، ولی در صورت تداوم بهتر است حتما به پزشک متخصص مراجعه شود.
موضوع امسال روز جهانی سرطان «شکاف مراقبت را ببندیم: صدای خود را متحد کنیم و اقدام کنیم» “Close the care Gap: Uniting our voices and taking action.” نامگذاری شده است.