«غذا برای همه؛ هیچ کس نباید فراموش شود»

به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ "امنیت غذایی" در تعریف بانک جهانی مبتنی بر سه عنصر «موجود بودن غذا»، «دسترسی به منابع خوراک» و «پایداری در دریافت غذا» است که در تحقق و برجسته سازی این عناصر مجموعه‌ای از عوامل تولید و واردات موادغذایی و راهبردهای عرضه و مصرف دخیل است.

بنا به تعریف کنفرانس جهانی غذا در سال ۱۹۷۴، امنیت غذایی عرضه مستمر کالاهای غذایی اصلی در سطح جهان را شامل می‌شود که به منظور بهبود مداوم مصرف غذایی و خنثی کردن اثرات نامطلوب نوسانات تولید، قیمت مواد خوراکی و عوامل تهدید سلامت آن اهمیت دارد.

فائو (سازمان خوار و بار جهانی) معتقد است همه مردم باید در تمامی اوقات غذای اصلی و مورد نیاز خود را در دسترس داشته باشند و شرایط فیزیکی و اقتصادی برای تامین و مصرف مواد کیفی و نیازهای اساسی هر فرد فراهم باشد تا زندگی فعال و سالم تداوم یابد.

بر اساس اعلام سازمان فائو تعداد افرادی که در جهان از گرسنگی رنج می‌برند طی ماه‌های نخست سال ۲۰۲۲، از ۲۸۲ میلیون نفر به ۳۴۵ میلیون نفر افزایش یافت، این در حالی است که هر ساله ۱۷ درصد غذای تولیدی در جهان که وارد بازار مصرف می‌شود به هدر می‌رود. این رقم معادل مصرف غذای ۶۹۰ میلیون نفر برای یک سال است.

سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) که در ۱۹۴۵میلادی به وسیله ۴۴ کشور عضو سازمان ملل متحد و با هدف زدودن فقر و گرسنگی در جهان تشکیل شد، در بیستمین کنفرانس خود در نوامبر ۱۹۷۹میلادی، ۱۶ اکتبر سالروز تاسیس این نهاد را «روز جهانی غذا» نام‌گذاری کرد که همه ساله مراسمی در بیش از ۱۵۰ کشور جهان برای بزرگداشت آن برگزار می‌شود و از طرف فائو شعاری در زمینه های همچون سوء تغذیه، گرسنگی و راه های بر طرف کردن کمبود مواد غذایی و کاهش گرسنگان جهان تعیین می شود که در سال جاری عنوان «غذا برای همه؛ هیچ کس نباید فراموش شود» انتخاب شده است. 

روز جهانی غذا فرصتی به دست می‌دهد تا ضرورت آگاهی‌بخشی درباره مصرف بهینه و مناسب مواد غذایی به همگان یادآوری شود تا در پرتو آن حذف گرسنگی و دسترسی به مقادیر کافی از مواد غذایی سالم و مغذی صورت گیرد و این مهم کلیدی برای حفظ زندگی و ارتقاء سلامت شود.

سازمان‌های بین‌المللی در روز جهانی غذا تلاش می‌کنند تا در زمینه کشاورزی و برای جلوگیری از فقر و گرسنگی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. در عین حال روز جهانی غذا روز همدردی با افرادی است که از ابتدایی‌ترین حق حیات، یعنی غذا محروم هستند.

برای بشر ابتدایی تا اوایل سده ۱۹ میلادی، غذا خوردن همواره اینگونه معنی می‌داده که شکم خود را پُر کند به همین دلیل هم هر آن چیزی که در دسترس خود می‌دید، فارغ از کمیت و کیفیت آن را می‌خورد تا نیازش را برآورده کند اما از این دوره به بعد و به خصوص با رشد شهرنشینی و به وجود آمدن اجتماعات انسانی به ویژه در میانرودان، مصر و یونان محصولات کشاورزی جایگاهی خاص در نزد آنها پیدا کرد و از آن به عنوان تغذیه اصلی خود استفاده می‌کردند که در ایران کشاورزی و دامپروری رونق زیادی پیدا کرد.

یونانیان نیز به تغذیه اهمیت زیادی می‌دادند و معتقد بودند که «برای تقویت روح هرگز جسم را نباید فراموش کرد و باید مردم را با ورزش و غذای مناسب تربیت کرد». آنها در تغذیه خود از گیاهان استفاده می‌کردند و مصرف گوشت گوسفند، پرندگان، شکر، لبنیات و ماهی نیز در بین بعضی از طبقات مردم معمول بود. به هر ترتیب به مرور زمان، تغذیه در میان اقوام و ملل گوناگون جایگاهی ویژه به دست آورد و آنها در نوع تغذیه نیز از یکدیگر تقلید می‌کردند.

با وجود اینکه غذا نقش مهمی در زندگی انسان‌ها ایفا کرده اما در طول تاریخ و کشورهای مختلف، ناامنی غذایی و سوء تغذیه یکی از معضل‌ها بوده که بشر با آن مواجه بوده است؛ اتفاقی که به ویژه در زمان‌های جنگ نیز به صورت چشمگیری افزایش پیدا می‌کند. البته عواملی همچون تغییرات آب و هوایی و خشکسالی و مهاجرت از روستا به حاشیه شهرها، بیکاری، کاهش دسترسی به دلیل افزایش قیمت مواد غذایی که در صورت بی‌توجهی به آنها احتمال گرسنگی، اشکال مختلف سوءتغذیه به صورت کوتاه قدی و لاغری کودکان و ... افزایش پیدا می‌کند، نیز همواره در سوء تغذیه مهم بوده است و این پدیده در تمام کشورها وجود دارد و دولتمردان همواره کوشش می‌کنند تا شرایطی فراهم آوردند که امنیت غذایی ایجاد کنند؛ یعنی دسترسی همه افراد یک جامعه، در تمام ادوار عمر به غذای کافی و سالم برای داشتن زندگی سالم و فعال را مهیا کنند که برای این مهم می‌بایست سازمان‌ها و نهادها با هم همکاری داشته باشند و با هماهنگی یک سازمان متولی امنیت غذایی، بر تولید یا واردات مواد و محصولات غذایی، آموزش و تبلیغ و آگاهی دادن به جامعه و سیاست گذاری‌های کلان اقتصادی نقش ایفا کنند.