به مناسبت روز جهانی آرتروز؛ مرگ غضروف‌ها، آهسته و بی‌صدا

به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ موسسه آرتریت و روماتیسم بین‌المللی (ARI) پس از درک اهمیت آموزش افراد در مورد این بیماری، بزرگداشت روز جهانی آرتریت را بنیان گذاشت. این روز جهانی برای اولین بار در سال ۱۹۹۶ میلادی گرامی داشته شد.

آرتروز نوعی فرسایش و ساییدگی مفصلی است که غضروف ضخامت خود را از دست می‌دهد و در این راستا انعطاف پذیری اش کاهش پیدا می‌کند و در انتها غضروف از بین می‌رود.

آرتروز" یا استئوآرتریت" از شایع‌ترین بیماری‌های مربوط به مفاصل است و آمارهای جهانی نشان می‌دهد ۱۴ درصد افراد بالای ۲۵ سال در دنیا به آرتروز مبتلا هستند و از عوامل شایع ایجاد درد در افراد بالاتر از چهل سال است.

بر اساس گزارش مرکز روماتیسم ایران، ۲۰ درصد مبتلایان به آرتروز هم‌اکنون زیر ۵۰ سال هستند که نشان‌دهنده کاهش سن چشمگیر این بیماری است زیرا به گفته متخصصان ارتوپدی اکثر نوجوانان و جوانان تا سن ۳۰ سالگی به نوعی با این بیماری درگیر شده‌اند و علت این امر هم رعایت نکردن اصول ارگونومی، عادات و نحوه زندگی غلط، چاقی و کم‌تحرکی است.

همچنین بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، حدود ۳۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان به آرتریت (التهاب مفصلی) مبتلا هستند.

شعار امسال روز جهانی آرتریت تحت عنوان "راه‌حل در دستان شماست؛ اقدام کنید" تعیین شده است و هدف آن کمک به افراد برای درک مسئولیت نسبت به افزایش آگاهی‌شان در مورد این بیماری و انجام اقدامات پیشگیرانه است زیرا با داشتن آگاهی صحیح در مورد انواع آرتریت و اقدامات پیشگیرانه این بیماری می توان از درد و ناراحتی ناشی از آن خلاص شد.

 استئوآرتریت (آرتروز)، آرتریت روماتویید، آرتریت عفونی، ورم مفاصل پسوریاتیک و نقرس، پنج گروه عمده آرتریت محسوب می‌شود.  طبقه‌بندی آرتریت راهکارهای مناسبی را برای تشخیص گروه هدف و اتخاذ درمان مناسب پیش روی پزشکان قرار می‌دهد. 

آرتروز شایع‌ترین نوع آرتریت است. این التهاب دردناک سبب تورم و اختلال حرکت مفاصل می‌شود و معمولا در ناحیه دست، زانو، لگن و ستون مهره‌ها بیشتر است. سه عامل اضافه وزن، سن و آسیب دیدگی مفاصل، مهمترین دلیل بروز آرتروز هستند. استفاده از دارو، ورزش و در موارد حاد، عمل جراحی توصیه می‌شود.

دومین نوع رایج آرتریت، آرتریت روماتویید نام دارد. این شکل از آرتریت نوعی اختلال خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های سالم حمله می‌کند. این اختلال اغلب از میانسالی آغاز می‌شود و با درد، تورم، سفتی عضلات و مفاصل و اختلال حرکتی همراه است. آرتریت روماتویید معمولا به مچ دست و انگشتان حمله می‌کند. التهاب ناشی از آرتریت روماتویید به راحتی می‌تواند به بخش‌های دیگر بدن از جمله چشم‌ها، دهان و ریه حمله کند. این بیماری از طریق دارو و جراحی قابل درمان است.

عفونت‌های باکتریایی، ویروسی و قارچی گسترش یافته از بخش‌های دیگر بدن به آرتریت عفونی منجر می‌شوند. علایم آرتریت عفونی شامل درد شدید مفاصل، قرمزی و تورم مفاصل، تب و لرز و دردناک شدن ناحیه عفونی است.

معمولا این اختلال بیشتر در افرادی دیده می‌شود که به بیماری پوستی پسوریازیس مبتلا هستند که هر دو جزء بیماری‌های خود ایمنی محسوب می‌شوند. ورم شدید مفاصل به مرور زمان باعث ناتوانی بیمار می‌شود. معمولا تنها راه درمان در این مورد، تعویض مفصل است.

پنجمین شکل رایج آرتریت، نقرس است که به راحتی قابل پیشگیری است. در این بیماری انگشتان دست و پا متورم، قرمز، داغ، سفت و دردناک می‌شوند. بیماری در مرحله پیشرفته به مچ پا، پاشنه، زانو و آرنج حمله می‌کند. نقرس زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شروع به تولید اسید اوریک می‌کند. اسید اوریک از ماده‌ای به نام پورین تولید می‌شود. این ماده در مواد غذایی مانند جگر، لوبیا و نخود فرنگی وجود دارد. عواملی از قبیل سابقه خانوادگی، اضافه وزن، رژیم غذایی پر پروتئین و مصرف الکل سبب بروز نقرس می‌شوند. احتمال ابتلای مردان به نقرس بیشتر است.

برای آرتریت روماتویید و استئوآرتریت هیچ درمان قطعی وجود ندارد و به بیماران توصیه می‌شود که با کاهش وزن، افزایش تحرک، فیزیوتراپی و مصرف مواد غذایی ضد التهاب، بیماری را کنترل کنند.

شیر کم‌چرب سرعت پیشرفت آرتروز را کند می‌کند، کلم بروکلی از تخریب غضروف‌ها جلوگیری می‌کند، کمپرس سرد و گرم، مدیتیشن، ورزش منظم روزانه به مدت حداقل ۳۰ دقیقه، انجام حرکات کششی در طول روز، اجتناب از حمل اشیای سنگین، استفاده از تشک طبی و استاندارد، اجتناب از نشستن طولانی مدت پشت کامپیوتر.