فلج مغزی یا Cerebral Palsy مجموعهای از اختلالات با درگیری مغز و دستگاه عصبی که در مهارتهای حرکتی، یادگیری، شنیدن، دیدن، تفکر اختلال ایجاد میکند.
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ روز جهانی فلج مغزی هر سال در ۶ اکتبر برابر با چهاردهم مهرماه توسط افراد، خانوادهها و سازمانها با به اشتراک گذاشتن داستان و تجربیات خود و پوشیدن رنگ سبز گرامی داشته میشود.
سازمان جهانی بهداشت شعار سال ۲۰۲۲ روز جهانی فلج مغزی را با عنوان "سلامت مغز برای همه Brain health for all" نامگذاری کرده است.
یکی از مهمترین اهداف برگزاری این روز، ترویج جوامع فراگیرتر برای افراد مبتلا به این بیماری است. یکی از راههای تحقق این هدف، ارائه آموزشهایی در سطح جهانی با این مضمون است که فلج مغزی یک اختلال منفرد نیست.
مهمترین علائم فلج مغزی ناتوانیهای حرکتی در بچه است که تا آخر عمر با وی باقی میماند. بعضی از بچههای مبتلا به فلج مغزی دچار عقب ماندگی ذهنی هم هستند. گرچه آسیبهای مغزی که علت اصلی بوجود آمدن این بیماری هستند پیشرونده نیستند ولی مشکلات حرکتی بیمار میتواند پیشرفت کند. پس این بیماران باید تا زمان تمام شدن رشد جسمی یعنی تا اتمام بلوغ تحت نظر پزشک باشند.شدت بیماری سی پی در بیماران مختلف متفاوت است. در بعضی، بیماری چنان شدید است که بچه مدت کوتاهی بعد از تولد فوت میکند و در بعضی دیگر بقدری خفیف است که ممکن است نیاز به هیچ اقدامی نداشته باشند ولی بیشتر بیماران در وسط این این طیف هستند. یکی از روشهای درمان فلج مغزی، فیزیوتراپی است. درمان فلج مغزی با فیزیوتراپی به بیماران کمک میکند تا قدرت و توان حرکتی مناسب برای فعالیت در بهترین حالت ممکن در کلیهی مراحل زندگی خود را بدست آورند.
اختلالات گفتاری اختلالی شایع بین افرادی است که به فلج مغزی دچار شدهاند. گفتار درمانی CP بسیار مفید است. زمانی که کودکان تواناییهای گفتاری و ارتباطی خود را بهبود میدهند قادر خواهند شد که نیازهای خودشان را بیان کرده، افکارشان را با دیگران به اشتراک گذاشته و با افراد دیگر تعامل داشته باشند.
معمولاً مادر اولین کسی است که متوجه می شود فرزندش در یادگیری مشکل دارد، خوب سرش را بالا نمیگیرد، خوب نمی نشیند، خوب چهار دست و پا نمیرود و یا راه رفتنش مشکل دارد. تاخیر در مراحل رشد حرکتی بچه (کنترل حفظ تعادل و قرار دادن اندام در وضعیت مناسب و تواناییهای راه رفتن) ممکن است اولین علائم بیماری باشد که آنرا فلج مغزی مینامند.
گفتنی است اختلال فلج مغزی در حرکت و حجم عضلات تاثیرگذار است و منجر به راه رفتن ناپایدار، حرکات غیر ارادی و شلی یا سفتی اندام حرکتی میشود. از هر هزار نوزاد متولد شده، دو تن به اختلال فلج مغزی مبتلا هستند.
حدود ۵۸.۲ درصد از کودکان مبتلا به فلج مغزی میتوانند بدون کمک راه بروند، حدود ۱۱.۳ درصد به کمک واکر یا دستگاههای مشابه راه میروند و حدود ۳۰.۶ درصد توانایی راه رفتن ندارند.
علل فلج مغزی
بیماری سی پی یا فلج مغزی یک بیماری نیست بلکه دستهای از بیماریها است که به علت آسیب به مغز بچه بوجود میآید. این آسیبها ممکن است در زمان جنینی یعنی قبل از تولد، به مغز بچه وارد شود. ممکن است در حین زایمان و یا حتی ممکن است در یک سال اول زندگی بچه که مغز وی بسرعت در حال رشد است ایجاد شوند. بچههای نارس و آن هایی که در موقع تولد وزن کمی دازند بیشتر در معرض این آسیب هستند.
علائم فلج مغزی
سفتی عضلات یا اسپاستی سیتی، حرکات غیر طبیعی، اشکال در مهارتهای حرکتی سنگین از قبیل راه رفتن یا دویدن، اشکال در مهارتهای حرکتی ظریف از قبیل نوشتن یا باز و بسته کردن دکمههای لباس، اشکال در مهارتهای ادراکی و حسی برخی از علائم فلج مغزی است.
علائم فلج مغزی از یک فرد به فرد دیگر متفاوت است و با گذشت زمان ممکن است تغییر نکند. بعضی از افراد مبتلا به فلج مغزی ممکن است به بیماریهای دیگر از قبیل تشنج، آسیب ذهنی، اختلال یادگیری و تأخیر رشدی نیز مبتلا باشند.
علائم اولیه فلج مغزی معمولا قبل از سه سالگی ظاهر میشوند. نوزاد مبتلا به فلج مغزی اغلب در مقایسه با کودکان عادی، کندتر به مراحل رشدی خویش از قبیل غلتیدن، نشستن، چهار دستوپا رفتن، لبخند زدن و … دست پیدا میکند.