تکنولوژیستِ جراحی (Surgical Technologist) به معنی عضوی از تیم جراحی است که ممکن است به عنوان سیرکولر (پرستار سیار) یا اسکراب (کمک اول جراح) عمل ایفای نقش داشته باشد. رشته دانشگاهی تکنولوژیست جراحی، رشته اتاق عمل (تکنولوژی جراحی) است.
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ گروه تکنولوژیست مهمترین اعضای اتاق عمل بوده و بدون حضور آنها عمل جراحی انجام نخواهد گرفت. تکنولوژیستهای جراحی موسوم به فرد اسکراب یا تکنسین جراحی در منطقه استریل و حفاظت شده بیمارستانی انجام وظیفه میکنند.
اهمیت آشنایی با اسکراب، وظایف و نقش آنها موجب شد انجمن تکنولوژیستهای جراحی در سال ۱۹۷۸ شانزدهم تا بیست و دوم سپتامبر (۲۵ تا ۳۱ شهریورماه) را هفته جهانی تکنولوژیستهای جراحی اعلام کند که درآمد و سرآغازی بود برای پیشرفت آتی پرستاران اتاق عمل به عنوان افرادی متخصص در جراحی که همگام با توسعه انجمن اتاق عمل در سطوح جهانی، به این هدف، آرمانی تازه بخشیده شد.
در سال ۱۹۰۱ پرستاری به نام مارتالوسی از بوستون وظایف پرستاران اتاق عمل را توصیف و به گفتار وی، پرستاران اتاق عمل علاوه بر این که نیاز به کسب دانش درباره مجموعه اصول ضدعفونی لازم در محیط استریل را داشته، باید در تهیه وسایل جراحی نیز دقت زیادی را به کار برند.
تاریخچه
اولین افرادی که به عنوان تکنسین به همراه جراح کار میکردند معمولا افراد آموزش دیدهای بودند که مدرک آکادمیک خاصی نداشتند، در سال ۱۹۵۴ انجمن پرستاران اتاق عمل (AORN) تاسیس شد.
هدف از تاسیس این انجمن، آموزش بیشتر به پرستاران جهت آمادهسازی برای دستیاری اعمال جراحی بود. در سال ۱۹۶۹ انجمن پرستاران اتاق عمل به این نتیجه رسید که باید سازمانی مرتبط برای تکنسینهای اتاق عمل تشکیل شود و از این رو انجمن تکنسینهای اتاق عمل (AORT) را تشکیل داد.
در سال ۱۹۷۳ انجمن ملی مشورتی اعلام کرد که انجمن تکنسینهای اتاق عمل (AORT) قادر به قبول مسئولیتهای مدیریت انجمن خود به تنهایی میباشد و به این ترتیب انجمن تکنسینهای اتاق عمل به صورت یک سازمان مستقل در آمد.
در سال ۱۹۷۸ انجمن تکنسینهای اتاق عمل طی کنفرانس سالانه خود به انجمن تکنولوژیست های جراحی تغییر نام پیدا کرد و در سال ۱۹۸۲ اولین برنامه آموزشی تکنولوژی جراحی تدوین گردید.
در ایران تا قبل از سال ۱۳۶۶ افرادی که به عنوان تکنسین اتاق عمل مشغول به کار بودند عموما بهیار و یا پرستار بودند. در سال ۱۳۶۶ رشته کاردانی اتاق عمل در دانشگاههای علوم پزشکی کشور تاسیس شد و فارغالتحصیلان این رشته در اتاقهای عمل مشغول به کار شدند و در صورت ادامه تحصیل وارد رشتهی کارشناسی ناپیوسته ی پرستاری میشدند.
در سال ۱۳۸۷ رشتههای کارشناسی پیوسته و ناپیوستهی اتاق عمل به طور همزمان تاسیس شدند تا علاوه بر تربیت کارشناسان اتاق عمل، امکان ادامه تحصیل کاردانهای اتاق عمل در مقطع کارشناسی این رشته نیز فراهم گردد.
در سال ۱۳۹۳ رشتهی کارشناسی ارشد اتاق عمل با توجه به نیاز سیستم آموزشی کشور در امر آموزش کارشناسان اتاق عمل به طور تخصصی تر و همچنین ایجاد تفکر نقادانه در فارغالتحصیلان این رشته تاسیس شد.
نقش تکنولوژیست جراحی
گروه تکنولوژیست مهمترین اعضای اتاق عمل بوده و بدون حضور آنها عمل جراحی انجام نخواهد گرفت.
تیم اتاق عمل شامل جراح، تکنولوژیست، متخصص و کارشناس بیهوشی است، تکنولوژیست هنگام عمل جراحی با کمک به جراح که محور اصلی عمل است نقش مهمی را ایفا میکند. آمادهسازی اتاق عمل، آمادهسازی وسایل بیمار و مراقبتهای حین عمل بیماران به عهده تکنولوژیست است.
طبق تصویب انجمن تکنولوژیستهای جراحی ۳ نقش اصلی برای تکنولوژیست جراحی عبارتند از:
۱- تکنولوژیست جراحی اسکراب: تکنولوژیست اسکراب عضو استریل تیم جراحی بوده علاوه بر ایجاد محیط استریل و نظارت بر محیط جراحی برای حفظ استریل بودن وظیفهی در دسترس قرار دادن ابزارها، تجهیزات و تدارکات مورد نیاز در طول جراحی را برعهده دارد.
۲- تکنولوژیست جراحی سیرکولر: تکنولوژیست سیرکولر (سیار) عضو غیر استریل تیم جراحی بوده و تدارکات و تجهیزات الزم برای جراحی را در خارج از محیط استریل فراهم میآورد و پس از انتقال دادن به اتاق عمل، این تجهیزات را در دسترس اعضای استریل تیم جراحی قرار میدهد.
۳- دستیار اول جراح: دستیار اول وظیفه کمک مستقیم به جراح در طی فرآیند جراحی از طریق انجام وظایف تکنیکال از قبیل در معرض دید قرار دادن، کمک به خونگیری، برش بافتها، کلمپ کردن و بخیه زدن بافت در شرایط مختلف تحت نظارت مستقیم جراح را بر عهده دارد.
مجموعه بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران این مناسبت را به تکنولوژیستهای خستگیناپذیری که با تلاش و کوشش بی وقفهشان در این محیط استریل زندگی را به دیگران هدیه داده و میدهند تبریک گفته و برای این عزیزان موفقیت و سرافرازی را از درگاه خداوند مسالت مینمایند.