۳۱ آگوست روز جهانی آگاهی‌بخشی درباره اُوردوز (Overdose) است روزی که یکی از اهداف اصلی آن آموزش و آگاهی به معتادان، خانواده‌ها و اطرافیان آنها به‌منظور کاهش مرگ‌های ناشی از اُوردوز است. شعار سال ۲۰۲۲ "زمان به یاد آوردن" است.
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت (WHO) سالانه ده‌ها هزار مرگ در جهان به علت مصرف زیاد (اُوردوز) دارو و مواد مخدر رخ می‌دهد و این روز هشداری برای کاهش تعداد این قربانیان است.
مصرف بیش از حد یا بیش‌مصرفی همان اصطلاح اوردوز است که به استفاده از دارو یا مواد مخدر یا مواد دیگر، در مقادیر بیش از توان متابولیک (سوخت و ساز) بدن گفته می‌شود. در بیش‌مصرفی ممکن است بدن به حالت سمی درآمده یا به مرگ منجر می‌شود.
ممکن است اوردوز تصادفی یا عمدی باشد، اوردوز زمانی اتفاق می‌افتد که فرد دوز (تعیین و تنظیم مقدار و دفعات مصرف دارو ) ییشتر از حداکثر دوز توصیه شده از یک دارو یا ماده را مصرف می‌کند.
با این حال، برخی افراد ممکن است نسبت به برخی داروها حساسیت بیشتری داشته باشند و بالاترین حد مجاز آن دارو برای آنها سمی باشد به این معنا که دوزی که هنوز از نظر پزشکی در دامنه قابل قبول قرار دارد، برای بدن این افراد بیش از حد است.
علت اوردوز، یا تصادفی است یا سوء استعمال عمدی، اوردوز تصادفی ناشی از نقص توانایی ذهنی کودک یا بزرگسال و بلع دارویی است که در دسترس وی رها شده باشد.
همچنین یک بزرگسال، به خصوص سالمندان یا افرادی که داروهای زیادی مصرف می‌کنند، شاید به اشتباه داروی دیگری را مصرف کنند یا دوز نامناسبی از دارو را ببلعند، اوردوز عمدی برای تاثیراتی مانند نشئگی یا آسیب رساندن به خود صورت می‌گیرد.
زمانی که ماده مخدر بیش از حد تحمل سیستم جسمانی و روانی فرد مصرف شود، علائمی در او ایجاد می‌کند که به مجموعه آنها « اوردوز یا سوء مصرف مواد » گفته می‌شود، یعنی فرد دچار مسمومیتی می‌شود که علائم آن به نوع ماده مصرفی بستگی دارد، اما بیشترین مواد مخدری که مورد سوء مصرف قرار می‌گیرد، تریاک و ترکیبات شبه تریاک، هروئین و شیشه هستند.
در چند ساله اخیر شاهد مرگ‌هایی هستیم که در این نوع مرگ‌ها علت مرگ اوردوز با مواد مخدر یا نوعی دارو خاص ذکر شده است و حتی گاهی متاسفانه شاهد این نوع مرگ ها در افراد شناخته شده و چهره‌هایی مانند بازیگران و ورزشکاران بودیم.
اگر چه مصرف مواد مخدر علاوه بر آسیب‌هایی که از نظر اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی فرد معتاد و خانواده و اطرافیان را درگیر می‌کند می‌تواند به دنبال خود از کار افتادگی‌های کوتاه مدت، طولانی مدت و گاهی تا آخرعمر داشته باشد و همچنین سوء مصرف مواد مخدر چه از نوع سنتی و چه نوع صنعتی و انواع محرک ها در نهایت به مرگ مصرف کننده منجر می‌شود.
مواد مخدر امروز بلای جان جوامع بشری شده است. کشور پیشرفته و توسعه یافته و غیر توسعه یافته نمی‌شناسد، اگر چه عوارض خاص و میزان افراد به اعتیاد گرفتار شده در کشورهای توسعه نیافته و کمتر برخوردار، بیشتر هستند، اما هرساله شاهد آمار رو به رشد میزان مرگ میرهای ناشی از مصرف مواد مخدر و محرک‌ها هستیم.
نشانه‌های اوردوز
علائم و نشانه‌های مصرف بیش از حد مواد بسته به نوع ماده مصرفی بسیار متفاوت است، اما به طور کلی می‌توان به این عوارض اشاره کرد: بیهوشی و کما، لرزش و تشنج، مشکلات تنفسی، توهم، هذیان گفتن یا پارانوئید، خواب آلودگی، تهوع و استفراغ، تغییر غیر طبیعی اندازه مردمک چشم، واکنش نداشتن مردمک چشم، راه رفتن ناپایدار، عرق کردن، خشک شدن یا داغ شدن پوست، رفتارهای خشونت آمیز و تهاجمی و در نهایت مرگ.