زئونوز " (Zeonoses)، از جمله بیماری‌هایی است که به طور طبیعی بین حیوانات مهره‌دار و انسان قابل انتقال است بنابراین جدی گرفتن آنها با دانستن راه‌های انتقال و پیشگیری از آن ضروریست.
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ شاید کمتر کسی بداند که کشف بزرگ دانشمندی فرانسوی، بهانه‌‌ای برای نام‌گذاری یک روز جهانی در گاه‌شمار سازمان جهانی بهداشت (WHO) شده باشد؛ روز جهانی مبارزه با بیماری‌های قابل انتقال بین حیوانات و انسان.
۷ جولای روز جهانی بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان بوده و در چنین روزی که لویی پاستور به طور موفق اولین واکسن ضد هاری را برای نجات یک فرد حیوان گزیده بکار برد این روز جهانی به منظور مشارکت همه سازمان‌ها برای کنترل و پیشگیری از گسترش این بیماری‌ها در نظر گرفته شده است.
عامل بیماری زئونوز متنوع و از گروه باکتری، ویروس‌ها، قارچ ها و انگل‌ها هستند که تب مالت، لیتوسپیروز، سالک، هاری، سیاه‌زخم، فاسیولوز، تب‌خونریزی دهنده کریمه کنگو از جمله مهمترین بیماری‌های زئونوز به شمار می‌روند که در کشور ما نیز مشاهده می‌شوند.
از طرفی دیگر خطر ورود بیماری‌های زئونوز دیگر شامل جنون‌گاوی، تب دره ریفت، آنفلوآنزای پرندگان و ... را نباید نادیده گرفت.
بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، از بین یک هزار و ۷۰۹ عامل بیماری‌زا، ۸۳۲ عامل (۴۹ درصد) از حیوانات به انسان منتفل می‌شود و از میان یکصد و ۵۶ بیماری نوپدید شناخته شده در انسان، یکصد و ۱۴ مورد زئونوز هستند.
همچنین بر اساس آخرین گزارش سازمان بهداشت جهانی، ۶۱ درصد بیماری‌های عفونی و ۷۵ درصد بیماری‌های نوپدید زئونوز (بیماری‌های قابل انتقال بین حیوان و انسان) بوده که دارای عوامل ایجاد کننده مختلف و تظاهرات بالینی متعدد هستند.
در طول ۵۰ سال گذشته شماری از بیماری‌های عفونی پس از جهش تکاملی از حیوانات به انسان، به سرعت گسترش یافته‌اند. در دهه ۱۹۸۰ بحران ویروس اچ آی وی آغاز شد، در سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ شیوع آنفلوآنزای پرندگان به دلیل سرایت ویروس از پرندگان به انسان اتفاق افتاد و در سال ۲۰۰۹ خوک‌ها باعث شیوع آنفلوآنزای خوکی شدند، هاری، سالک، تب مالت و امروز نیز کرونا گریبانگیر افراد شده است.
در طول تاریخ همواره بیماری‌هایی از حیوانات به انسان سرایت کرده و در حقیقت عامل بیشتر بیماری‌های عفونی جدید، حیوانات وحشی هستند اما تغییرات محیط زیست موجب تسریع این روند شده و افزایش جمعیت شهرنشین و سفرهای بین‌المللی سبب شده که این بیماری ها با سرعت بیشتری گسترش پیدا کنند.
تغییرات محیط زیست و اقلیمی، زیستگاه حیوانات را از بین برده و نحوه زندگی، زیستگاه آنها و نوع تغذیه جانوران را تغییر داده است. روش زندگی انسان هم تغییر کرده، اکنون ۵۵ درصد جمعیت جهان در شهرها سکونت دارند در حالیکه ۵۰ سال قبل، تنها ۳۵ درصد جمعیت دنیا شهرنشین بودند.
بیماری‌های جدیدی که به حامل یا میزبان تازه‌ای منتقل شده‌اند، غالبا خطرناک‌تر هستند و به همین دلیل بوده که هر نوع بیماری جدیدی نگران کننده است. همچنین خطر ابتلا به این نوع از بیماری‌ها در بعضی از افراد بیشتر است.
افراد فقیر ساکن در شهرها اغلب در حوزه‌هایی فعالیت دارند که خطر تماس آنان با منابع و ناقلان بیماری‌ها را افزایش می‌دهد. همچنین ممکن است به دلیل تغذیه نامناسب و قرار گرفتن در معرض هوای آلوده یا شرایط غیربهداشتی، سیستم ایمنی بدن این افراد ضعیف‌تر باشد و درصورتی که بیمار شوند ممکن است توانایی پرداخت هزینه مراقبت‌های پزشکی را نداشته باشند. از طرف دیگر در شهرهای بزرگ به دلیل انبوه جمعیت، عفونت‌های جدید می‌تواند به سرعت پخش شود.