تماس زیاد پوست با مواد شیمیایی و استعداد ژنتیکی باعث بیماری ویتیلیگو (لک و پیس) شده و منجر به اختلال در تولید رنگدانه می‌شود. در اثر اختلال در تولید رنگدانه، ملانوسیت‌ها سلول‌هایی در قسمت‌هایی از پوست که غشاهای مخاطی و شبکیه تخریب شده‌اند، تولید می‌کنند که لکه‌های سفید پوست در نواحی مختلف بدن ظاهر می‌شوند.
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ ویتیلیگو (vitiligo) بیماری است که موجب کمبود رنگدانه در پوست و بروز لکه‌های سفیدرنگ روی پوست می‌شود، لکه‌های سفیدرنگ ممکن است به طور غیرمنظم در هر جایی از بدن باشند و به خاطر تفاوت بین لکه‌های سفید و رنگ خود پوست، این بیماری در افرادی با رنگ پوست تیره‌تر و بین ۹ تا ۲۰ سالگی در اطراف چشم، دهان، آرنج، زانو، انگشتان و کشاله ران ظاهر می‌شود.
این بیماری در حدود یک تا ۲ درصد از جمعیت دنیا را مبتلا می‌کند که می‌تواند غشاهای مخاطی بدن و شبکیه چشم را نیز درگیر کند و موهایی که در نواحی مبتلا به ویتیلیگو رشد می‌کنند نیز ممکن است سفید باشند و این بیماری قابل درمان نیست.
از جمله عوامل مهم ابتلا به این بیماری تماس پوست با مواد شیمیایی و استعداد ژنتیکی فرد مبتلا به آن ذکر کرد که در نتیجه نقص در آنزیم های پوست ایجاد می‌شود.
یکی دیگر از عوامل بروز بیماری ویتیلیگو کمبودهای تغذیه‌ای از جمله کمبود اسید فولیک و ویتامین ب ۱۲ است.
عامل دیگری که زمینه ایجاد ویتیلیگو را بوجود می‌آورد، عوامل التهابی و بیماری‌های دیابت و لوپوس است،.
لبنیات و انواع گوشت، مرغ و ماهی حاوی ویتامین ب ۱۲ هستند که می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از لک و پیس داشته باشد.
امگا ۳ موجود در ماهی یکی از مهم‌ترین عوامل تغذیه‌ای ضد التهاب است که حتی به صورت مکمل در زمان ایجاد التهاب برای افراد تجویز می‌شود و در پیشگیری از آن نیز می‌تواند موثر باشد.
آفتاب سوختگی یک خطر جدی برای ابتلا به این بیماری است، بیمار باید پوست خود را از آفتاب محافظت کرده و از آن دوری کند، هنگامی که فرد در معرض نور خورشید قرار می‌گیرد، پوست رنگدانه‌ای به نام ملانین تولید می‌کند تا از آن در برابر اشعه ماوراء بنفش محافظت کند.
اما اگر فرد این بیماری داشته باشد، ملانین کافی در پوست وی وجود ندارد و باید از کرم ضد آفتاب استفاده کند تا از پوست در برابر آفتاب سوختگی و آسیب‌های طولانی مدت محافظت شود.
ویتیلیگو جزو بیماری‌های خودایمنی بدن است و هیچ وقت کاملا خوب نمی‌شود و از بین نمی‌رود.
دانستنی‌هایی در مورد بیماری ویتیلیگو
• این بیماری مسری نیست و قابلیت سرایت از فرد به فرد به عنوان مثال بین زن و شوهر و یا سایر نزدیکان را ندارد. هر چند استعداد ارثی ابتلا به این بیماری در بین نسل‌های مختلف وجود دارد.
• این بیماری ارتباط مستقیمی با مصرف خوراکی‌ها ندارد و مصرف مجزا یا همزمان برخی غذاها تاثیری بر بروز یا تشدید ویتیلیگو ندارد.
• در اکثریت موارد این بیماری محدود به پوست است و اختلال عمومی قابل توجهی در کبد و کلیه و سایر ارگانها وجود ندارد. عملا ویتیلیگو بیماری کبدی محسوب نمی‌شود.
• برخلاف باور لاعلاج بودن بیماری، درصد قابل توجهی از این بیماران قابل درمان هستند هرچند روند درمان طولانی هست اما تعداد زیادی از بیماران بهبودی نسبی یا کامل را تجربه می کنند.
• این بیماری در هر دو جنس زن و مرد به یک اندازه مشاهده می‌شود اما در افراد با پوست‌های سبزه بیشتر بوده و زمان‌های اوج بروز این بیماری نیز در دوران کودکی یا سنین بالا است.
• بیماری ویتیلیگو یا برص یا پیسی شیوع بالایی در جامعه دارد به طوریکه یک تا دو درصد افراد جامعه به این بیماری پوستی مبتلا هستند.
• استفاده از داروهای موضعی و خوراکی، ضد آفتاب، بی‌رنگ کردن باقی مانده پوست بدن که سبب حساس شدن پوست به نور می‌شود، جراحی و پیوند پوست برای درمان این بیماری پوستی موثر است.
گفتنی است بیش از یک دهه است که در تقویم بهداشت جهانی ۲۶ ژوئن مصادف با ۵ تیرماه، به عنوان روز جهانی بیماری ویتیلیگو (لک، پیسی یا برص) شناخته می‌شود.
این نام‌گذاری، آغازی در جهت افزایش آگاهی عمومی درباره این بیماری بوده است. هدف از روز جهانی ویتیلیگو، شناساندن آن به همگان و یادآوری گوشه‌ای از چالش‌هایی است که این بیماران همه‌روزه با آنها دست و پنجه نرم می‌کنند.