فدراسیون جهانی تیروئید با هدف ارتقای سطح آگاهی مردم در خصوص بیماریهای تیروئید، عوارض و راههای پیشگیری و درمان آن ۲۵ ماه می را به عنوان روز جهانی تیروئید و ۳۱-۲۵ ماه می مصادف با ۱۰-۴ خردادماه را به عنوان هفته اطلاعرسانی تیروئید نامگذاری کرده است.
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ براساس اعلام سازمان جهانی بهداشت حدود یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون نفر در دنیا در معرض خطر ابتلا به بیماریهای غــده تیروئید بوده و حدود ۲۰۰ میلیون نفر نیز مبتلا به این بیماریها هستند.
تیرویید بزرگترین غده درون ریز بدن انسان است که عملکرد آن بر سایر غدد بدن موثر است.
غده تیروئید که در ناحیه جلو گردن واقع شده یکی از مهمترین غدد درون ریز بدن بوده که با تولید هورمونهای تیروئید سوخت و ساز بدن را کنترل میکند. بیماریهای متعددی که در این غده بروز میکنند باعث اختلال در عملکرد آن گردیده و منجر به بروز علائم و نشانههای بالینی متعدد میشوند بنابراین آگاهی آحاد جامعه از بیماریهای غده تیروئید که بطور مستقیم بر سلامت فرد تاثیر دارند، ضروری است.
علل موثر در کم کاری تیرویید کدامند:
مهمترین علت کمکاری تیرویید، التهاب این غده است که تیروئیدیت هاشیموتو نام دارد. در این حالت، بدن پادتنهایی تولید میکند که به غده تیرویید حمله میکنند و آن را مختل میکنند. این عارضه میتواند ناشی از یک عفونت ویروسی باشد.
برخی دیگر از علل کم کاری تیرویید عبارتند از:
-رادیوتراپی در ناحیه سر و گردن که برای درمان سرطان استفاده میشود.
-استفاده از برخی داروهای درمان بیماری های قلبی، بیماریهای روحی و سرطان سبب کم کاری تیرویید میشود. شایعترین دارویهای موثر در هورمون تیرویید، آمیودارون، لیتیوم، اینترفرون آلفا و اینترلوکین ۲ هستند.
-جراحی تیرویید و برداشتن غده تیرویید
-درمان ید رادیو اکتیو که معمولا برای درمان پرکاری تیرویید استفاده میشود.
-کمبود ید در رژیم غذایی یکی از مهمترین دلایل کم کاری تیرویید است. صدف، ماهیهای آبشور، تخممرغ، محصولات لبنی و جلبک دریایی مهمترین منابع ید هستند.
-بارداری، برخی زنان هنگام بارداری دچار کم کاری تیرویید میشوند و پس از تولد فرزند به حالت عادی باز میگردند.
-مشکلات تیرویید در هنگام تولد
-آسیب یا اختلال غده هیپوفیز
-اختلال در هیپوتالاموس
چه کسانی در معرض خطر هستند:
احتمال کمکاری تیرویید در زنان شایعتر از مردان است؛ به خصوص اگر در خانواده سابقه این بیماری وجود داشته باشد. ابتلا به بیماریهای خود ایمنی از جمله ام اس، دیابت نوع ۱، آتریت روماتویید، بیماری سلیاک و کمخونی حاد، افراد را بیشتر در معرض این اختلال قرار میدهد. سندرم داون، اختلال دو قطبی، سن و نژاد نیز از دیگر عوامل تاثیرگذار هستند.
مهمترین نشانههای کم کاری تیرویید کدامند:
یبوست، افسردگی، تغییر در چرخه قاعدگی، ریزش مو، خشکی پوست و مو، حساسیت زیاد در مقابل سرما، بزرگ شدن غده تیرویید (گواتر)، ضربان قلب آهسته، افزایش یا کاهش بیدلیل وزن، استرس بیش از اندازه، اختلالات اشتها، پرخاشگری و عصبانیت در اکثر مواقع
این اختلال در کودکان میتواند کاملا بدون علامت باشد ولی مهمترین علایم آن در کودکان عبارت است از:
سردی مداوم دست و پا، یبوست، خواب آلودگی، گریههای گوشآزار، رشد کم، زردی پوست، عادتهای غذایی بد، صورت پفآلود، نفخ معده، تورم زبان
این بیماری در صورت عدم درمان می تواند منجر به بیماری های حاد قلبی، درد مفاصل، ناباروری و چاقی شود. همچنین این اختلال در دوران بارداری از توسعه مغز جنین جلوگیری می کند. سطوح پایین هورمون تیرویید بسیار خطرناک است و می تواند منجر به مرگ شود.
معمولا اختلالات مربوط به غده تیرویید با یک آزمایش ساده خون قابل تشخیص است و با داروهای هورمونی درمان میشود.
گفتنی است فدراسیون جهانی تیروئید شعار روز جهانی تیروئید در سال ۲۰۲۲ را "مشکل تو نیستی، تیروئیدته It’s not you; It’s your Thyroid" اعلام کرده است.
روز جهانی تیروئید از سال ۲۰۰۸، در کنگره انجمن تیروئید اروپا (ETA) نامگذاری شد.