سازمان جهانی بهداشت ۲۵ آوریل را روز جهانی DNA نام‌گذاری کرده است. این روز یادآور تکمیل موفقیت آمیز پروژه ژنوم انسانی در سال ۲۰۰۳ و کشف ساختار مارپیچ دو رشته ای DNA در سال ۱۹۵۳ است که در این روز ساختار مولکول DNA هم کشف شد.
"دی ان ای" چیست؟
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ "دی ان ای" یا داکسی نوکلئیک اسید ماده وراثتی است که تمام کدها و اطلاعات ژنتیکی جانوران، گیاهان و حتی ویروس‌ها را حمل می‌کند که این اطلاعات برای رشد، تکامل، بقا، تولید مثل و سایر عملکردهای موجودات، حیاتی است.
"دی ان ای" تعیین‌کننده وظیفه‌ای است که سلول‌ها در بدن انجام می‌دهند؛ بنابراین نقش آنها در ساختار بدن غیرقابل انکار است. جالب است بدانید که مولکول DNA در انسان‌های مختلف با یکدیگر فرق می‌کند البته احتمال این که DNA دوقلوهای همسان همانند هم باشند بسیار زیاد است.
دانستنی‌های "DNA"
صفات مختلفی مانند رنگ چشم، پوست، قد جانداران، شکل ظاهری و حتی عطر گل ها و … همه، توسط این مولکول ها به فرزندان جانداران منتقل و به ارث می‌رسد.
"دی ان ای" یک مولکول شکننده است. تقریباً هزار بار در روز اتفاقاتی برایش می‌افتد که باعث ایجاد خطا می‌شود؛ خطاهایی که در طول نوشتن یا از طریق نور فرابنفش یا هر کدام از میزبان های فعالیت ها رخ می‌دهد.
در سال ۱۹۴۳ دانشمندان نمی‌دانستند که DNA، یک نوع ماده ژنتیکی موجود در سلول ها می‌باشد و تا قبل از آن فکر می‌کردند پروتئین‌ها اطلاعات را ذخیره می‌کنند.
یکی از ویژگی‌های مهم DNA این است که می‌تواند همانند سازی کرده، یا از خودش نسخه برداری کند. در این مارپیچ دوتایی، هر رشته‌ی DNA می‌تواند به عنوان الگویی برای همانند سازی توالی بازها بکار گرفته شود. هنگام تقسیم سلول‌ها این کار حیاتی است زیرا هر سلول جدید باید نسخه کاملا دقیقی از DNA های موجود در سلول قدیمی داشته باشد.
"دی ان ای" استخراج شده برای چه کاری استفاده می‌شود؟
جالب است بدانید که مولکول DNA در انسان‌های مختلف با یکدیگر فرق می‌کند البته احتمال این‌که DNA دوقلوهای همسان همانند هم باشند بسیار زیاد است.
جالب است بدانید ۹۹/۹ درصد DNA دو انسان کاملا یکسان است. اما چیزی که انسان ها را از همدیگر متمایز می‌سازد، آن ۰/۱ درصد است. در واقع ۰/۱ درصد توالی کد "دی ان ای" فرد به فرد متفاوت می‌باشد، چیزی که باعث منحصر به فرد بودن می‌شود. این توالی ها به اصطلاح نشانگر های ژنتیکی نام دارند.
بدن انسان از سلول های گوناگونی ساخته شده است. بر روی سلول‌های هسته‌دار بدن مولکول‌های خاصی قرار دارد که در هر انسان منحصر به فرد می‌باشد و با مولکول‌های سطحی سلول های فرد دیگر متفاوت می باشد. از این رو این مولکول‌ها می‌توانند نقش مهمی در ایجاد ایمنی بدن در برابر عوامل بیگانه داشته باشند. به طوری که یک سلول را، از بدن یک فرد به فرد دیگر انتقال دهیم، سیستم ایمنی فرد دریافت کننده متوجه حضور سلول ناشناس می‌شود و سعی به حذف این سلول می‌کند.
طی تحقیقات انجام شده، دیده شده این مولکول‌ها در افراد خویشاوند و نزدیک اختلاف کمتر است زیرا هر فرد نیمی از این مولکول‌ها که اصطلاحا به آنها نشانگر یا آنتی ژن‌های سطح لکوسیت انسانی (Human Leukocyte Antigen) یا آنتی ژن‌های مجموعه سازگاری بافتی اصلی می‌گویند را از پدر و نیمی از مادر به ارث می‌برد.
طبق مطالعات انجام شده این آنتی ژن‌ها برای تعیین سازگاری بافتی در پیوند عضو و همچنین در بیماری های خودایمنی نقش دارند. ژن HLA مسئول ساخت این آنتی ژن می‌باشد.