روانشناس بالینی مرکز مشاوره و سلامت روان بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران معتقد است که با شناخت و اقدام درمانی به موقع می‌توان از پیشرفت بسیاری از اختلالات روانی جلوگیری کرده تا فرد مبتلا با انجام درمانی مناسب به جامعه باز گردد این در حالی است که بسیاری از افراد از اختلالات روانی و نشانه‌های آن بی‌اطلاع هستند.
خبرنگار پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران در گفت وگو با ابوذر فتاحی روانشناس بالینی به مناسبت ۳۰ مارس روز جهانی اختلال دو قطبی (World Bipolar Day)، علائم و راه‌های درمان این بیماری گفت وگو کرده مشروح آن در پی می‌آید:
اختلالات روانی در چه سنی بروز می‌کند؟
فتاحی: اختلالات روانی بیشتر در سنین نوجوانی و بزرگسالی دیده می‌شود که اختلال روانی دو قطبی یا 'افسردگی مانیایی' است و عموما افراد مبتلا از نشانه‌های آن بی‌اطلاع هستند، عوامل ژنتیکی و فیزیولوژیکی از قوی‌ترین و باثبات‌ترین عوامل در بروز اختلال دوقطبی در فرد هستند.
اختلال دوقطبی چیست و چطور پدیدار می‌شود؟
فتاحی: در بحث اختلال دوقطبی نوع (۱) و نوع (۲) داریم که هر کدام علائم خاص خود را دارند. برای مثال در نوع ۱، فرد باید چندین علامت داشته باشد. یک دوره مانیا (سرخوشی)، مختلط و گاهی هم دوره های افسردگی در سیر بالینی خود داشته باشد. یعنی فرد در این حالت یک مدت مانیا یا افسردگی اساسی دارد.
مانیا با چه افکار و احساساتی در فرد نمایان می‌شود؟
فتاحی: مانیا یا همان سرخوشی و شیدایی دوره مشخصی از خلق خیلی غیرطبیعی و غیرعادی در فرد است. در این حالت خلق فرد به شدت بالا می رود، به شکل ناهنجاری گشاده رو می‌شود، می‌گوید و می‌خندد، به شدت تحریک‌پذیر و حتی آماده تنش و درگیری است، انرژی‌اش بالا می‌رود، خلاقیتش گل می‌کند و ... این حالت ها را هر روز می‌توان در فرد دید.
اختلال دوقطبی نوع ۱ با چه چیزهایی همراه است؟
فتاحی: در اختلال دو قطبی نوع ۱، فرد ممکن است ریسک پذیری بالایی نیز داشته باشد. ممکن است این اختلال با دوره‌ای از مانیا یا افسردگی یا حالاتی از هر دو «مختلط» نمایان شود. در حالت مختلط فرد هم علائم مانیا را دارد و هم افسردگی اساسی. این دوره و این حالت‌های عجیب و غیرعادی به طور کامل یک هفته و هر روز در فرد نمایان است.
در اختلال دوقطبی نوع ۲ یا بی شاهد چه رفتارهایی از فرد بیمار باید باشیم؟
فتاحی: این حالت شبیه اختلال دو قطبی نوع ۱ هست با این تفاوت که علائم به اندازه نوع ۱ شدید نیست. در واقع علائم به حدی شدید نیست که عملکرد فرد را دچار اختلال کند و بیشتر دوره‌های افسردی اساسی دارد.
اختلال افسردگی با چه علائمی همراه است؟
فتاحی: اختلال افسردگی یک نوع اختلال خلقی است که در این حالت فرد یکسری علائم را در بعد فیزیولوژیک، رفتاری، هیجانی، شناختی و ... به مدت دو هفته از خود نشان می‌دهد. برای مثال کاهش اشتها و وزن، کاهش خواب یا تغییرات در خواب، کم اشتهایی یا پراشتهایی، فقدان انرژی، مشکلات تمرکز، دقت، توجه، داشتن افکار منفی، سرزنش خود و دیگران، احساس گناه، حس خشم، غم، ناراحتی و ... یعنی فرد در این حالت باید به مدت دو هفته چندین علامت در ابعاد مختلف را از خود نشان بدهد.
پس از تشخیص اختلال چه باید کرد؟
فتاحی: با شناخت و اقدام درمانی به موقع می‌توان از پیشرفت بسیاری از اختلالات روانی جلوگیری کرده تا فرد مبتلا با انجام درمانی مناسب به جامعه باز گردد این در حالی است که بسیاری از افراد از اختلالات روانی و نشانه‌های آن بی‌اطلاع هستند.
فرد باید تحت نظر روانپزشک دارو درمانی را شروع کرده و از طرفی تحت نظر روانشناس قرار بگیرد تا بتوان روش های درمان را بر روی این فرد اعمال و از این طریق برای بهبودی وی تلاش کرد.
به بیماران و خانواده آن‌ها توصیه می‌شود که مراحل درمان این بیماری را برای بهبودی کامل به پایان برسانند.
گفتنی است نامگذاری ۳۰ مارس برای روز جهانی دو قطبی (WBD) نخستین بار از سوی شبکه‌ی آسیایی اختلال دو قطبی (ANBD)، بنیاد جهانی دو قطبی (IBFP) و جامعه جهانی دو قطبی (ISBD) انجام شد. هدف از این نامگذاری توجه بیشتر به این اختلال، ارائه اطلاعات در مورد این اختلال به عموم و کاهش انگ این اختلال است.