چهاردهم تا بیستوهشتم بهمنماه «هفتۀ ارتقاء آگاهی دربارۀ بارداری» نامگذاری شده است و هدف از این نامگذاری افزایش آگاهی زوجها از باید و نبایدهای دوران بارداری، ارتقاء سطح سلامت مادر و جنین و پیشگیری از خطرات احتمالی دوران بارداری است.
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ دوران بارداری دوره بسیار مهمی در زندگی است و سلامت مادر و فرزند به مراقبتهای این دوره بستگی دارد. بخشی از ارزیابیها و مراقبتهای لازم طبق دستورالعملهای جامع توسط نظام سلامت، پزشکان و ماماها انجام میشود اما بخش مهمی از سلامت بارداری نیز بر عهده زن باردار و اطرافیان وی است.
بارداری زمینهای گسترده و مهم از زندگی زیستی و اجتماعی است که کسب آگاهیهای لازم و حداقل درباره آن نه تنها حق همه افراد بلکه وظیفه آنهاست.
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت ۹۹ درصد از مرگ و میر مادران در کشورهای در حال توسعه رخ میدهد و احتمال زنده ماندن یک زن در دوران زایمان با وضعیت اقتصادی اجتماعی وی، دسترسی به مراقبتهای بهداشتی و جایی که او از لحاظ جغرافیایی و هنجارهای فرهنگی زندگی میکند، ارتباط نزدیکی دارد.
بر اساس استانداردهای سلامت، سن بارداری مناسب برای دختران ۲۰ تا۴۰ سالگی است. البته در مورد بارداریهای بعد از ۳۵ سالگی نیاز به مراقبت ویژهای است و یکسری بررسیها، غربالگریها و مراقبتهای ویژه قبل از بارداری و در زمان آن برای بارداریهای بالای ۳۵ سال باید انجام شود.
به باور برخی پزشکان، بهداشت باروری، سلامت کامل جسمی، روانی و اجتماعی و حق برخورداری از خدمات مراقبتی بهداشتی مناسب است که زنان را قادر به داشتن حاملگی و زایمان ایمن می سازد. زایمان ایمن، برنامه تنظیم خانواده، روشهای پیشگیری از بارداری، تغذیه با شیر مادر، نازایی و تنظیم خانواده یک رکن اساسی جهت دستیابی به سلامت باروری، حفظ و ارتقاء سلامت مادر و کودک است.
مراقبتهای پیش از بارداری چیست و چرا اهمیت دارد؟
مراقبتهای پیش از بارداری میتواند به افزایش آگاهی زنان برای محافظت از نوزاد خود و کسب اطمینان از بارداری سالم کمک کند و معاینات پیش از بارداری میتواند به زنان کمک کند تا پیش از باردار شدن، به سمت یک بارداری سالم بروند. همچنین با مراقبتهای منظم در طول دوران بارداری میتوان خطرات احتمالی در این دوران را کاهش داد.
تغذیه مناسب در دوران بارداری
مصرف روزانه اسید فولیک یکی از ویتامینهای گروه B که در اسفناج، بروکلی، زرده تخممرغ، گوجه و موز موجود است، خطر نقص لوله عصبی را تا ۷۰ درصد کاهش میدهد. بیشتر ویتامینهای تجویز شده برای دوران بارداری حاوی اسید فولیک و همچنین ویتامینهای دیگری هستند که زنان باردار و جنین در حال رشد به آن ها احتیاج دارند.
کنترل وزن سالم در دوران بارداری
جمله «در دوران بارداری باید به جای دو نفر غذا خورد» اشتباه است! بسیار مهم تر از آن، تغذیه متعادل با ویتامین و مواد معدنی است.
مواد غذایی مضر در دوران بارداری
در دوران بارداری، تمامی بدن دچار تغییر میشود. سیستم ایمنی، قدرت دفاعی، ضعیف میشود. از این رو عفونت در این زمان اغلب پیچیدهتر از زمانهای دیگر روی میدهد و میتواند سلامت مادر و فرزند متولد نشده را به خطر اندازد. از این رو، آمادهسازی و بسته بندی و نگهداری مواد غذایی با احتیاط زیاد و با رعایت بهداشت باید انجام پذیرد.
تحرک و ورزش در طی دوران بارداری
پیروی از رژیم غذایی سالم، ورزش منظم طبق توصیه پزشک، اجتناب از قرار گرفتن در معرض مواد مضر مانند سرب و تشعشعات میتواند به کاهش خطر مشکلات در طول دوران بارداری و ارتقای سلامت و رشد جنین کمک کند. کسی که سالم است باید و حتما در دوران بارداری تحرک داشته باشد. این امر سلامتی مادر و کودک را تضمین میکند. بهتر است هر روز حدود ۳۰ دقیقه پیاده روی، شنا و یا ورزش ایروبیک سبک انجام شود. از انجام ورزشهایی با خطر پرتاب شدن زیاد برای مثال اسب سواری، ورزشهای سنگین که با ضربه همراه میباشند، ورزشهایی با تماس مستقیم با حریف برای مثال ورزش بسکتبال و موارد مشابه همچنین غواصی که خطر آسیب به دلیل فشار زیاد و یا رهایی سریع از فشار وجود دارد جدا خودداری شود.
داروها
برخی داروها برای افراد باردار و جنین شان خطرناک میباشند. در صورتی که باید دارویی را به طور منظم استفاده کنند حتما به پزشک اطلاع دهند که باردار هستند. باید اطمینان حاصل شود که داروهایی که زنان باردار استفاده میکنند بیخطر هستند. آنها نباید از داروهای خاصی از جمله برخی از داروهای آکنه، مکملهای غذایی و گیاهی استفاده کنند. زیرا این امر می تواند به جنین آسیب برساند.