کنفرانسی علمی و آموزشی با موضوع مسمومیت با گاز H2S و با حضور پزشکان، پرستاران ، پیراپزشکان و کارکنان واحدها و بخش‌های مختلف بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران برگزار شد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران، این کنفرانس با توجه به رخ دادن حادثه نشت گاز سولفید هیدروژن در پالایشگاه بهر ه برداری منطقه نرگسی شرکت بهره‌برداری نفت و گاز گچساران به علت نشت گاز کشنده سولفید هیدروژن از یکی مخازن گاز پالایشگاه و جان باختن سه نفر و مصدوم شدن تعدادی از کارگران نفت و گاز گچساران در این حادثه، واحد آموزش و پژوهش بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران، برگزاری کنفرانسی مرتبط با این موضوع را در دستور کار قرار داد.
دکتر سجاد زارع‌پور دکترای داروسازی و کارشناس این کنفرانس با اشاره به اهمیت بکارگیری اقدامات لازم در برخورد با مسمومیت با گاز H2S راهکارهایی علمی و کاربردی در این زمینه ارائه داد که بخشی از مطالب ارائه شده را در زیر می‌خوانیم.
مسمومیت با گاز H2S" آنتی دوت‌ها "
گاز H2S ، خواص فیزیکی و شیمیایی
گاز H2S ( دی هیدروژن سولفات ) ناشی از حوادث عملیات حفاری اکتشافات نفتی وعملیات حفاری احداث تونل
H2S با نام‌های دیگری نظیر گاز ترش – هپاتیک اسید –sour gas – sewer gas
H2S به طور کلی گازی بی رنگ و شدیداً سمی است که به آسانی در آب حل می شود و دارای قابلیت اشتغال و انفجار است.
H2S گازی خطرناک و کشنده است که در غلظت‌های پایین بوی تخم مرغ گندیده و درغلظت‌های بالا بوی شیرین دارد.
اثرات گاز H2S بر سلامتی انسان
1) اثرات تماس حاد
2) اثرات تماس مزمن
اثرات تماس حاد
در تماس حاد میزان خطر متناسب با غلظت این گاز می باشد.
در صورت اینکه غظت گاز وارد شده زیاد باشد ظرف مدت زمان چند دقیقه تا 4 ساعت علایم ایجاد می گردد.
در تماس حاد عدم اقدام برای درمان بیمار منجر به مرگ بیمار در چند ساعت تا چند روز پس از تماس خواهد شد.
تاثیرات گاز بر بدن در تماس حاد
بطور کلی تماس در غلظت پایین گاز منجر به ورود گاز از طریق ریه به داخل جریان خون شود مکانیسم دفاعی بدن برای حفاظت تجزیه گاز و اکسیده کردن ان می باشد که حاصل ان ترکیب بی ضرر می باشد.
در صورت مصرف بیش از حد گاز(تماس حاد) توسط بیمار یا قرار گرفتن به مدت طولانی در معرض گاز H2S مسیر به سمت اتصال گاز به سیتوکروم اکسیداز میتوکندری است.
اتصال گاز به سیتوکروم اکسیداز میتوکندری منجر به توقف متابولیسم سلولی اکسیژن می باشد و این به منزله قطع تنفس سلولی است.
تظاهرات بالینی تماس حاد
اثرات خفقان اوری که به صورت تاکیکاردی – افزایش تعداد تنفس و در نهایت توقف تنفس سلولی(دپرسیون تنفسی) (سنکوپ بیمار)
افرادی که از تماس اولیه جان سالم به در ببرند ممکن است به ادم ریوی تاخیری که ناشی از اثرات تحریک مستقیم H2S روی ریه ها می باشد
مرگ در حملات و مسمومیت های حاد تر
تماس مزمن
در تماس مزمن ماده سمی به مقدار کم و جزئی در دفعات متعدد و در زمان‌های طولانی وارد بدن شده و علایم ممکن است پس از سال‌ها بروز می یابد .
در غلظت های پایین تماس مزمن ایجاد سردرد ، خواب الودگی ، بی حالی، حالت تهوع، استفراغ، تحریک چشم ها و تحریک سیستم تنفسی به شدت شایع است .
علایم مسمومیت مزمن
• تحریک چشم و ریه
• کاهش ضربان قلب
• خستگی و بی خوابی
• مشکلات گوارشی( تهوع –استفراغ)
• عرق سرد
• سردرد و افسردگی و تغییر شخصیت
• خونریزی از بینی
عملیات کمک به افراد مسموم
• امداد رسان قبل از کمک رسانی خود باید تجهیزات کافی داشته باشد
• مصدوم را به سرعت به هوای تمیز برسانید
• راه تنفسی باز شود و به بیماروسیله تنفس مصنوعی بکار رود
• اگر مصدوم نبض ندارد حتما ماساژ قلبی شروع شود
• حتی الامکان مصدوم گرم نگه داشته شود
• شستشو چشم با اسید بوریک و گلو با محلول 10% نیترات
• استفاده از انتی دوت مناسب
آنتی دوت ها مسمومیت با سیانید
امیل نیتریت AMYLNITRITE
سدیم نیترات SODIUM NITRITE
سدیم تیو سولفات SODIUM THIOSULFATE
امیل نیتریت
مصرف عمده حملات حاد انژین صدری
کمک تشخیص در بررسی عملکرد ذخیره ای قلب
درمان مسمومیت باسیانید
مکانیسم اثر
بعنوان پادزهر مسمومیت با سیانید این دارو موجب تشکیل
متهموگلوبینمی می گردد .متهموگلوبین ایجاد شده با سیانید ترکیب شده وتبدیل به ترکیب غیر سمی سیانو متهموگلوبین می شود
متهموگلوبین فریک 3+(اکسید شدن اهن هموگلوبین)
فارماکوکینتیک امیل نیتریت
اثر این دارو طی 30 ثانیه شروع شده و 3-5 دقیقه ادامه دارد . متابولیسم ان کبدی است و تقریبا 33% ان از راه کلیه دفع می شود
هشدارهای و احتیاط مصرف
• در بیماران سالخورده
• کم خونی شدید
• خونریزی مغزی
• پرکاری تیرویید
انفارکتوس اخیر میوکارد باید با احتیاط مصرف شود
عوارض جانبی پس از مصرف
• سرگیجه یا منگی هنگام برخواستن از حالت خوابیده یا نشسته
• برافروختگی صورت و گردن
• سردرد خفیف
• تهوع و استفراغ
• نبض سریع
• بی قراری
تداخلات دارویی
مصرف همزمان این دارو با داروهای پایین اورنده فشار خون و یا سایر داروهای گشاد کننده عروق اثرات امیل نیتریت را زیاد می کند
اثرات هیستامین و نوراپی نفرین و استیل کولین در مصرف همزان با امیل نیتریت کاهش می یابد
داروهای مقلد سمپاتیک اثرات امیل نیتریت را کم می کند
نکات قابل توصیه
بیماران باید آمپول را میان دستمال شکسته و 6-1 بار آن را استنشاق کند و سپس در حالت نشسته و خوابیده قرارگیرد .
این دارو قابل اشتغال است .
مقدار مصرف
بعنوان پادزهر مسمومیت با سیانید در صورت لزوم هر 5 دقیقه به مدت 60-30 ثانیه تا زمان به هوش امدن استنشاق می شود . سپس فاصله مقادیر مصرف طولانی شده و تا 24 ساعت مصرف دارو ادامه یابد .
سدیم نیترات
این دارو متهموگلوبین تولید می نماید . یون سیانید با متهموگلوبین تشکیل یک کمپلکس داده وبدین ترتیب سیتوکروم اکسیداز از دسترس یون سیانید محافظت می شود
با تجزیه سیان متهموگلوبین یون سیانید به تیوسیانات نسبتاً غیر سمی تبدیل شده و در ادرار دفع می شود.
مقدار مصرف
مقدار30 میلی گرم (10 میلی لیتر از محلول 3%) از راه وریدی طی 20-5 دقیقه تزریق شود.
شکل دارویی 30010ml/mg
سدیم تیوسولفات
این دارو به عنوان داروی کمکی در درمان با سیانید < همراه با نیتریت سدیم
مکانیسم سدیم تیوسولفات
این دارو همراه سدیم نیتریت در مسمومیت با سیانید مصرف می شود بدین ترتیب که یون تولید می کند .یون سیانید تبدیل شده به سیانو متهموگلوبین را به تیوسیانات تبدیل می کند که ترکیب نسبتا غیر سمی است و براحتی از کلیه دفع می شود
اشکال دارویی: امپول /50ml12.5g
مقدار مصرف : در مسمومیت با سیانیدها پس از تجویز نیتریت سدیم مقدار 12.5 گرم به صورت وریدی تزریق می شود. در صورت لزوم می توان درمان را با مصرف مقدار 6.25 گرم تکرار کرد.
